آموزش خوددلسوزی شناختی

یکی از مشکلات سلامتی، دردهای مزمن اند که علاوه بر عوامل فیزولوژیکی، عوامل روانشناختی نیز نقش مهمی در تداوم آن دارند. هدف پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش خوددلسوزی شناختی بر اجتناب تجربه ای و همجوشی شناختی بیماران مبتلا به درد مزمن بود. طرح این پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه بود. تعداد 30 نفر از بیماران مبتلا به درد مزمن مراجعه کننده به مراکز درمانی شهر خرم آباد به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارش شدند. سپس 30 نفر پرسشنامه پذیرش و عمل (باوند و همکاران) و همجوشی شناختی (گیلاندرز و همکاران) را با عنوان پیش آزمون تکمیل کردند. گروه آزمایش در 8 جلسه 1 ساعته مشاوره گروهی شرکت کردند و گروه گواه مداخله ای دریافت نکردند و هر دو گروه پس از خاتمه جلسات درمانی پرسشنامه های مذکور را به عنوان پس آزمون تکمیل کردند. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان دادند آموزش خوددلسوزیِ شناختی سبب کاهش اجتناب تجربه ای و همجوشی شناختی و به تبع آن، کاهش درد مزمن در گروه آزمایش شده است.

این پژوهش با هدف اثربخشی آموزش خوددلسوزی شناختی بر ابعاد خستگی، خودانتقادی و اجتناب هیجانی بیماران ام. اس انجام گرفت. پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری (2 ماهه) بود. آزمودنی ها با دامنه سنی 40-20 سال و با مقیاس ناتوانی جسمانی (EDSS) 1 تا 5/5 و هدفمندانه انتخاب و به صورت تصادفی به گروه آزمایشی (آموزش خوددلسوزی شناختی) و گواه تقسیم شدند. هر دو گروه در مرحله پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری 2 ماهه به پرسشنامه های خستگی فیسک (1994)، خودانتقادی تامسون و ظروف (2004) و اجتناب هیجانی کندی (2015) پاسخ دادند. گروه آزمایش 10 جلسه آموزش خوددلسوزی شناختی را به صورت هفته ای یکبار به مدت 5/1 ساعت دریافت کردند. داده های جمع آوری شده با استفاده از روش تحلیل کوواریانس آمیخته با اندازه گیری مکرر تحلیل شدند. نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس آمیخته با اندازه گیری مکرر نشان داد که آموزش خوددلسوزی شناختی بر کاهش ابعاد خستگی، خودانتقادی و اجتناب هیجانی بیماران ام. اس اثربخش هستند (001/0≥P). همچنین اثرات مداخله پس از 2 ماه پیگیری بر روی کاهش نمرات خستگی، خودانتقادی و اجتناب هیجانی حفظ شد. براساس نتایج این پژوهش می توان از آموزش خوددلسوزی شناختی در کنار مداخلات دارویی برای کاهش خستگی، خودانتقادی و اجتناب از تجارب هیجانی بیماران مولتیپل اسکلروزیس در مراکز درمانی استفاده نمود.