تبلیغات اجتماعی

یکی از مهم ترین شاخصه های توسعه اقتصادی یک کشور نهادینه شدن فرهنگ صرفه جویی در تمامی موارد، به ویژه صرفه جویی در مصرف منابع طبیعی است. برق به عنوان یکی از حامل های انرژی از جمله منابع طبیعی به شمار می رود که تأثیرات مستقیم و غیرمستقیمِ بسیاری بر زندگی آحاد جامعه دارد.، لذا صرفه جویی در مصرف آن زیمنه ساز رشد اقتصادی سریعتر می شود. از این رو در این پژوهش، بررسی وضعیت اثربخشی تبلیغات اجتماعی که از رسانه های مختلف دیداری و شنیداری  پخش می شود، مدنظر قرار گرفته است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه خانوارهای تهرانی که در معرض تبلیغات اجتماعی مربوط به کاهش مصرف برق قرار دارند، تشکیل می دهند. داده های لازم با پرسشنامه 22 سؤالی از 414 نفر از خانوارهای تهرانی که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند گردآوری شد. جهت بررسی الگوهای اندازه گیری از تحلیل عاملی تأییدی با استفاده از نرم افزار لیزرل 8/8 و به منظور بررسی وضعیت فرضیه های پژوهش از آزمون میانگین یک جامعه استفاده شده است. نتایج نشان داد که هرچند تبلیغات اجتماعی صرفه جویی در مصرف برق منجر به جلب توجه مخاطبین نمی شود و در آنها علاقه و تمایل خاصی ایجاد نمی کند، با این وجود به آن عمل کرده و در مصرف برق صرفه جویی می کنند. بنابراین می توان اینگونه نتیجه گیری نمود که باید دلایل صرفه جویی در مصرفه برق را در عوامل دیگر، از جمله هدفمندی یارانه ها که منجر به افزایش قیمت حامل های انرژی شده است جستجو کرد.

در دنیای امروز، رسانه ها نقش حیاتی در جذب افکار عمومی و تأثیرگذاری بر رفتار اجتماعی دارند و خیریه ها برای ادامه حیات و جلب مشارکت های مردمی راهی جز حرکت به سمت رسانه و ابزارهای بازاریابی ندارند. این پژوهش به بررسی پویش خیریه «خشت هایی برای بهشت» می پردازد که توسط شرکت همراه اول برای تأمین مالی و جمع آوری کمک های مردمی به منظور ساخت شبستان حضرت زهرا (س) در نجف اشرف راه اندازی شد. هدف اصلی پژوهش، تحلیل تکنیک های نوین بازاریابی به کاررفته در این پویش با استفاده از نظریه بازاریابی اجتماعی فیلیپ کاتلر است. پویش «خشت هایی برای بهشت» نمایانگر نمونه ای مؤثر از پیوند بازاریابی تجاری با اهداف اجتماعی و خیریه ای است. این پویش از ابزارهای متنوعی همچون تبلیغات دیجیتال، ارتباطات مذهبی و خدمات ارزش افزوده (VAS) بهره گرفت تا مشارکت گسترده ای از طریق بسترهای مخابراتی و شبکه های اجتماعی ایجاد کند. بر اساس نظریه بازاریابی اجتماعی کاتلر، این پویش با تأثیرگذاری بر رفتار اجتماعی و با تمرکز بر احساسات و ارزش های فرهنگی-مذهبی، موفق به جلب اعتماد و حمایت پایدار مردم شد. عناصر مدل 4P (محصول، قیمت، مکان، و تبلیغ) در این پویش به کار گرفته شدند، به طوری که محصول (ساخت شبستان)، قیمت (هزینه های خرد)، مکان (بستر مخابراتی) و تبلیغ (پوشش رسانه ای گسترده) همگی به نحوی طراحی شدند که این اهداف خیریه ای را به جامعه معرفی و محبوب کنند. استفاده از تکنیک های بازاریابی احساسی و دیجیتال، علاوه بر فراگیری، به ایجاد الگویی جدید در کمپین های خیریه در ایران منجر شد و با استقبال گسترده ای همراه شد، به طوری که در سال های بعد پویش های مشابهی با همین عنوان یا شیوه های مشابه برگزار گردیدند.