مدل پیوستار روانی

بخش بندی شرکت کنندگان ورزشی و آگاهی از اهداف مشارکت آن ها، همواره یکی از اهداف بازاریابان ورزشی بوده است. هدف از پژوهش حاضر، آزمون مدل مفهومی بخش بندی تماشاگران ورزشی با رویکرد مدل پیوستار روان شناختی و مقیاس ارزیابی و سیاهه فراغت جدی بود. تعداد ۶۷۰ مرد ۱۸ تا ۶۵ سال تماشاگر مسابقات فوتبال لیگ برتر، به صورت هدفمند، تصادفی و داوطلبانه، مقیاس اندازه گیری میزان مشارکت تماشاگران فوتبال بیتون و همکاران (۲۰۰۹) و مقیاس اندازه گیری متغیر پیامدهای مشارکت اسلیم گولد و همکاران (۲۰۰۸) را تکمیل کردند. یافته های معادلات ساختاری نشان داد که مدل مفهومی مبنی بر بخش بندی تماشاگران ورزشی، با استفاده از ترکیب دو مدل پیوستار روان شناختی (پی.سی.ام) و مقیاس ارزیابی و سیاهه فراغت جدی (اسلیم) دارای برازش بود. به طورکلی، می توان نتیجه گرفت که ترکیب دو مدل پیوستار روان شناختی و ارزیابی و سیاهه فراغت جدی می تواند برای بخش بندی تماشاگران ورزشی و آگاهی از اهداف مشارکت آن ها، جهت استفاده و راهنمایی بازاریابان و صاحبان باشگاه ها برای طراحی راهبردهای بازاریابی هدفمند و باهدف حفظ و ارتقای تماشاگران به سوی وفاداری به کار برده شود.

هدف این پژوهش، سنجش سطوح مشارکت تماشاگران لیگ برتر فوتبال ایران درقالب مدل پیوستار روانی بود. 842 نفر از تماشاگران 10 تیم لیگ، به صورت نمونه گیری طبقه ای- تصادفی انتخاب شدند و مقیاس ارزیابی ابعاد مشارکت ورزشی فانک (2008) را داوطلبانه تکمیل کردند. براساس ابعاد مشارکت و درقالب این مدل، یافته ها نشان داد که پایین ترین و بالاترین سطوح مشارکت، به ترتیب مربوط به سطوح آگاهی (2 درصد) و دلبستگی (78 درصد) است. یافته های تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که مدل چندبعدی مشارکت ابزار سودمندی برای بخش بندی تماشاگران براساس سطوح مشارکت آن ها است. نتایج نشان داد که بیشتر تماشاگران در سطح دلبستگی قرار دارند و بالاترین سطح در این مدل وفاداری فرد است که به عنوان تعهد او نسبت به ورزش تعریف می شود؛ بنابراین، مدیران رویدادها می توانند با تقویت دلبستگی به وفاداری تماشاگران دست یابند.

تحقیق حاضر از نظر روش، توصیفی است که به شکل میدانی اجرا شده است. 760 مرد ۱۸ تا ۶۵ سال تماشاگر مسابقات فوتبال تیم های پرسپولیس و استقلال در لیگ برتر به صورت تصادفی و داوطلبانه مقیاس اندازه گیری میزان مشارکت (Beaton, Funk, Alexandris, (2009 را تکمیل نمودند. یافته ها بر اساس ابعاد مشارکت (لذت، مرکزیت و نشان) و در قالب مدل پیوستار روانی، نشان داد که در تیم های فوتبال استقلال و پرسپولیس، کمترین و بیشترین سطوح مشارکت به ترتیب مربوط به سطوح وفاداری (۲/۱۷%) و جذابیت (۲/۳۲%) می باشد. همچنین یافته های تحلیل عاملی تاییدی نشان داد، مدل چند بعدی مشارکت، ابزاری سودمند برای بخش بندی تماشاگران در مراحل نظری مختلف است. بنابراین مدیران رویدادها می توانند با طراحی استراتژی های بازاریابی مناسب، نیازها و خواسته های هر بخش را ارضاء کنند و حرکت در امتداد زنجیره به سمت وفاداری را تسهیل نمایند. نتیجه کلی تحقیق نشان می دهد، مدل پیوستار روانی می تواند به عنوان معیاری برای بخش بندی تماشاگران ورزشی جهت راهنمایی محققان و بازاریابان ورزشی برای طراحی استراتژی های بازاریابی هدفمند مورد استفاده قرار گیرد.