تصویر درست و منصفانه

مفهوم مبهم و فاقد تعریف «تصویر درست و منصفانه» بریتانیایی با عبور از مرزهای ملی، تبدیل به مفهومی بین المللی در حوزه گزارشگری مالی شده است. این مفهوم با گذر از زبان انگلیسی، در قالب عبارت «ارائه به نحو مطلوب» به زبان فارسی و گزارشگری مالی ایران راه یافته است. باوجود تغییر واژه های این عبارت بر اثر سفر جغرافیایی و فرهنگی دور و دراز، ابهام آن دستخوش نوسان نشده و همچنان پابرجاست. سؤالی که پژوهش حاضر درصدد پاسخ به آن است را می توان چنین تقریر کرد: ابهام مفهوم «تصویر درست و منصفانه» به عنوان منشأ عبارت «ارائه به نحو مطلوب» به نفع کیست؟ با بهره گیری از رویکرد تحلیل محتوا سعی در فراهم ساختن پاسخی درخور برای این سؤال داشته ایم. باوجود این که یافته های حاصل از اجرای پژوهش حاضر بر مزیت ابهام این مفهوم برای حسابداران، حسابرسان و تدوین کنندگان استانداردهای حسابداری تأکید دارد، باید اعتراف کرد که تنها تقویت عنصر اخلاق حرفه ای در تهیه کنندگان صورت های مالی است که این ابهام را برای تمام گروه های درگیر فرآیند گزارشگری مالی حاوی مزیت و منفعت خواهد کرد.

با هدف شناسایی و تجزیه و تحلیل مسائل و واقعیت های زبان حسابرسی، عبارت کلیدی «ارائه به نحو مطلوب» در پژوهش حاضر با روش شناسی نظریه پردازی زمینه بنیان مطالعه شده است. این مطالعه از طریق مصاحبه عمیق با خبرگان و شرکای مؤسسه های حسابرسی اجرا شده و با انجام 15 مصاحبه به روش گلوله برفی به اشباع رسیده است. بر اساس نتایج به دست آمده از مصاحبه ها، مهم ترین مسئله موجود در رابطه با کاربرد عبارت «ارائه به نحو مطلوب» به نا هماهنگی میان مضمون مطلق واژه «مطلوب» با ماهیت نسبی کار حسابرسی بازمی گردد. علاوه بر این، یافته ها واقعیت تعریف نشدگی عبارت «ارائه به نحو مطلوب» را نشان می دهد که به زعم حسابرسان پیامد نامساعدی نداشته و بنابراین به راهکاری برای ارائه تعریف از این عبارت نیاز ندارد. مسئله فاصله ادراکی در ارتباط با عبارت «ارائه به نحو مطلوب» نیز از اختلاط این واقعیت با مسئله نا هماهنگی حاصل شده است. در آخر نتایج به دست آمده از مصاحبه ها به تأیید دو خبره دانشگاهی با تجربه فعالیت در حرفه حسابرسی رسیده است.