اعتیاد به بازی های اینترنتی

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثر بخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر اعتیاد به بازی های اینترنتی نوجوانان از طریق متغیرهای خودکنترلی و هیجان خواهی به انجام رسید. این پژوهش به شیوه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون به همراه دوره پیگیری 45 روزه صورت گرفت. جامعه ی آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان پسر دوره متوسطه2 شهر تهران در سال تحصیلی 93-94 تشکیل می دادند که با روش نمونه گیری در دسترس، یک مدرسه انتخاب و از بین آن ها 64 نفری که براساس پرسشنامه اعتیاد به بازی های اینترنتی (تغییریافته پرسشنامه اعتیاد به اینترنت یانگ) به بازی های اینترنتی وابسته بودند مشخص شده و در دو گروه گواه و آزمایش قرار گرفتند. در گروه آزمایش، افراد براساس نمرات به دست آمده از پرسشنامه هیجان خواهی زاکرمن و خودکنترلی تانجی، در چهار گروه هشت نفری جای گرفتند. به این افراد هشت جلسه برنامه شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی آموزش داده شد. برای جمع آوری داده ها از مقیاس های هیجان خواهی زاکرمن، خودکنترلی تانجی و تغییریافته پرسشنامه اعتیاد به اینترنت یانگ، استفاده شد. داده ها از طریق روش های آماری کوواریانس یک طرفه و واریانس مختلط از نوع یک بین – یک درون مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج به طور کلی نشان داد که درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش اعتیاد به بازی های اینترنتی موثر است.

اختلال بازی اینترنتی به معنای استفاده مداوم و مکرر از اینترنت در راستای بازی است که به طور معناداری منجر به آشفتگی و نقص در کارکرد شود. لذا هدف از پژوهش حاضر بررسی تدوین مدل ساختاری اعتیاد به بازی های اینترنتی بر اساس سیستم بازداری رفتاری با میانجی گری راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در نوجوانان شهر تهران بود. روش این مطالعه توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری کلیه دانش آموزان پسر دوره متوسطه دوم شهر تهران در سال تحصیلی 1403-1402 بودند. حجم نمونه بر اساس نظر کلاین (2023) و با احتساب احتمال ریزش برخی نمونه و در جهت تعمیم پذیری بیشتر نتایج، 500 نفر به روش نمونه گیری در دسترس (شیوه آنلاین) انتخاب شد. ابزار گردآوری داده های پژوهش شامل آزمون اعتیاد به بازی های اینترنتی (IGD-20 Test) پونتز و همکاران (2014)، مقیاس سیستم بازداری رفتاری (BIS Scale) کارور و وایت (1994) و فرم کوتاه پرسشنامه تنظیم شناختی هیجانی (CERQ) گرانفسکی و کرایج (2006) بود. داده ها با استفاده از همبستگی پیرسون و مدل سازی معادلات ساختاری تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان داد که سیستم بازداری رفتاری و راهبردهای ناسازگارانه تنظیم شناختی هیجان با اعتباد به بازی های اینترنتی دارای رابطه مثبتِ معنادار در سطح 0/001 است. راهبردهای سازگارانه تنظیم شناختی هیجان با اعتباد به بازی های اینترنتی دارای رابطه منفیِ معنادار در سطح 0/001 است. همچنین نتایج نشان داد که راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در رابطه بین سیستم بازداری با اعتیاد به بازی های اینترنتی نقش میانجی و معنادار دارد. بر اساس نتایج این پژوهش پیشنهاد می شود که رابطه بین این متغیرها در مداخله های مرتبط با اعتیاد به بازی های اینترنتی دانش آموزان مورد توجه قرار گیرد و توجه به سیستم بازداری رفتاری و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان می تواند نقش بسزایی در کاهش گرایش نوجوانان به بازی های اینترنتی داشته باشند.