خانه امام جمعه تهران

خانه های گذشته ایران دارای مفاهیم اساسی مادی و معنوی نظیر حس تعلق، آرامش، ارتباط با معنویت و پیوند عمیق اجتماعی در جهت ارتقا فرهنگ و پاسخگو به اقلیم منطقه طراحی شده است. هدف اصلی مقاله شناخت شش خانه ایرانی در اقلیم های متفاوت، شناسایی مولفههای ساختمانی و چگونگی ظهور آن-ها در خانه ها، عملکرد و ارتباطات فضایی، و ارتباط با طبیعت است. پرسش اول تحقیق "چگونه می توان آسایش ساکنین را با استفاده از تحلیل بناهای مسکونی ساخته شده، افزایش داد" و پرسش دوم، "ارتباط بین فضاها و نیاز انسان در گذشته به چه صورت است". برای یافت نتایج مطلوب و بیان پاسخ مناسب به سوال های پژوهش، شناخت خانه ها با روش پیمایشی، مولفه های شهرسازی و معماری خانه ها با روش توصیفی، و روش تحلیلی برای شناخت و مقایسه مولفه ها و ارتباط های فضایی خانه های گذشته در اقلیمهای متفاوت استفاده شده است. گردآوری اطلاعات با تکنیک کتابخانه ای مانند کتاب ها، مقاله ها، سایت های اینترنتی، نقشه ها، فیلم ها و عکس های بناها برای شناخت ساختمان های مسکونی قدیم و چگونگی کارکرد بنای ساخته شده در ارتباط با نیاز مصرف کننده است. فضاهای مورد مطالعه 6 خانه ی گذشته، گلشنی و رسولیان یزد، امام جمعه تهران، بروجردی ها و طباطبایی کاشان، و حیدرزاده تبریز است. پیچیدگی سازماندهی و فرم فضاهای خانههای ایرانی نیازمند تحلیل چند جانبه است، اقلیمی، فرهنگی، اجتماعی و روشهای ایجاد آسایش انسان در ابعاد مختلف، قلمروهای انسانی تفکیک و ارتباط فضای نیمه عمومی و عمومی، خصوصی و نیمه خصوصی بررسی شده، حیاط خانهها تعریف تفکیک و وحدت فضاها، کنترل نور با توجه به زاویه و میزان تابش خورشید، باعث تنوع و ترکیبات متفاوت و حفظ محرمیت نما شده است. خانه ایرانی موجود زنده که متناسب با اقلیم، فرهنگ و نیاز انسان رشد و توسعه پیدا کرده است، کدهای ارتفاعی متنوع، فرم فضا، دسترسیها و ارتباطات فضایی باعث تفکیک و تنوع فضاهای زیست انسانی و در نتیجه هماهنگی با نیازهای انسانی، حفظ خلوت و قلمرو انسانی نیازهای زیبایی شناسی و خودشکوفایی انسانها ارتقا یافته است.

با شروع دوره قاجاریه در تاریخ این مرز و بوم و به واسطه پیشرفت در زمینه های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و هم چنین، گسترش روابط خارجی با کشورهای غربی و آشنا شدن ایرانیان با دنیای جدید و شروع فرنگی مآبی در کشور، تصویرگرایی و از جمله آن دیوارنگاری دستخوش تغییرات گردید. در این پژوهش، با بهره گیری از روش گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه ای و میدانی و با استفاده از روش تفسیری-تاریخی در قالب استدلال استنتاجی به بررسی تحولات دیوارنگاری در دوره قاجاریه پرداخته شده است. بستر تحولات سیاسی- اجتماعی، همراه با نقش نقاشی در این دوره، منجر به پیدایش م ولفه های جدیدی می گردد که حاصل از به اشتراک گذاری این دو زمینه می باشد که خود منجر به تفسیر شرایط اجتماعی و فرهنگی حاکم در آن دوران می شود؛ که برای پی بردن به این مهم باید به پرسشی هم چون، تاثیر تحولات سیاسی- اجتماعی دوره قاجار بر نقاشی های دیواری خانه امام جمعه چگونه است؟ پاسخ داد؛ که خود منجر به تولید مولفه های کلیدی می شود و از ایجاد اشتراک با نقاشی های خانه امام جمعه می تواند چارچوب تحولات فکری در آن دوران را از طریق تصویرگرایی برای خواننده تشریح نماید؛ که این موضوع، خود می تواند در پیوند تحولات سیاسی و اجتماعی آن زمان با مفاهیم دیوارنگاری در آن دوره تاثیرگذار باشد. به این دلیل، سعی شد تا با بهره گیری از مولفه های تولید شده در این دو زمینه به مضامین تصویرگرایی در این خانه پی برد؛ که خود منجر به پیدایش نگرش صحیح در این بازه از تاریخ و هم چنین، در چارچوب زمینه هنری مختص به زمان خود می شود.