جمع آوری زباله

تولید زباله در شهرها یکی از مهم ترین چالش های مطرح در برنامه ریزی شهری است که برای دستیابی به شهر سالم و به تبع آن شهر پاک مطرح می شود. پدیده زباله از ابتدا با موضوعات مهمی از جمله چگونگی جمع آوری، بازیافت، نحوه دفع، مکان یابی دفع و... همراه است که هریک از آن ها نیازمند بررسی، و به نوعی مکمل یکدیگر هستند. جمع آوری زباله از سطح شهرها، موضوعی مرتبط با پاکیزگی شهری و نخستین حلقه مطرح شده است. این مقوله تأثیری مستقیم در سیمای شهر دارد؛ از این رو سهل انگاری در آن، شهرها را با مشکلات بسیاری مواجه می کند. همچنین علاوه بر مسائل مربوط به فناوری، با مقوله های مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، مدیریتی و... درگیر است؛ بنابراین، شناسایی و رتبه بندی این مقوله ها می تواند در نحوه برخورد با مسئله مورد نظر مفید باشد. در پژوهش حاضر، تنگناهای موجود در زمینه جمع آوری زباله در شهر رشت با به کارگیری روش کیفی و استفاده از تئوری بنیانی مطالعه شده است. براساسروشنمونه گیریهدفمندونظر، 48 نفرازشهروندانبه عنواننمونهانتخابشدند. گردآوری داده هاواطلاعاتلازم بامصاحبهنیمه ساختاریافته ومشاهداتمیدانیصورت گرفت. مصاحبه هانیز تاحصول مرحلهاشباعتئوریکادامه یافت. برمبنای نظریهبنیانی،داده هادرسهمرحله کدگذاریتحلیلشدند. نتایجحاصلازآن ها،استخراجپنج مقولههسته ایشاملعوامل تأثیرگذار اجتماعی-فرهنگی،اقتصادی، زیرساختی، مدیریتی وقوانین است.

امروزه، تولید انواع زباله و مشکلات زیست محیطی مربوط به آن، مدیریت خدمات شهری را با مشکلات زیادی در زمینه جمع آوری حمل و نقل و دفع زباله مواجه سا خته است. با توجه به این که جمع آوری و حمل زباله ها بخش شایان توجهی از بودجه مدیریت زباله ها را به خود اختصاص می دهد، به کارگیری روش مناسب برای کم کردن هزینه های جمع آوری، ضروری به نظر می رسد. در این پژوهش یک مدل ریاضی برای جمع آوری زباله ارائه شده که با کمینه کردن مسافت طی شده توسط کامیون ها، هزینه های مربوط به جمع آوری و حمل و نقل را کاهش می دهد. همچنین مدل این انعطاف پذیری را دارد که در صورت نیاز، زباله های یک گره در دو یا چند زمان مجزا جمع آوری شوند. در ادامه، چند مسئله در ابعاد کوچک با نرم افزار CPLEX و همچنین با الگوریتم فراابتکاری حل شد و نتایج هر دو روش مقایسه شدند. سپس داده های مربوط به مطالعه موردی جمع آوری شد و تورهای مربوط به حرکت خودروها با استفاده از الگوریتم فراابتکاری به دست آمد. در پایان با استفاده از یک مدل ریاضی تعداد خودروهای مورد نیاز برای مسئله محاسبه شد.