رسانه

تروریسم مفهومی کهن در ادبیات سیاسی محسوب می شود. این مفهوم گرچه قدمت طولانی دارد اما در دهه اول قرن بیست و یکم اهمیت جهانی یافت. با وقوع حادثه تروریستی در سال 2001 عده ای از تروریست های وابسته به گروه القاعده حادثه تاریخی 11 سپتامبر را رقم زدند. از این زمان به بعد تروریسم با مذهب پیوند عمیقی یافت و گروه های اسلامی، از سوی افکار عمومی جهانی که عمدتاً از رسانه های غربی سیراب می شدند، بعنوان تروریست شناخته شدند، رسانه های غربی با سوء استفاده از این موضوع اسلام را بطورکلی متهم به ترویج آموزه های تروریستی نمودند. امروزه با گسترش فرایند جهانی شدن و توسعه رسانه ها و ارتباطات، بعنوان یکی از ابزارهای بسیار مهم در گستره سیاست است. در این میان امکانات رسانه ای جدید (اینترنت و فضای مجازی) تأثیرگذاری بر افکار عمومی را که تاکنون فقط در انحصار دولت ها بوده است، برای افراد و گروه های دیگر نیز ممکن کرده است. هدف این مقاله، پاسخ به این پرسش است که، اینترنت و رسانه های مجازی چه تأثیری بر گسترش افکار عمومی و جذب گروه های تروریستی داشته است؟ با این فرضیه، گروه های تروریستی پیش از داعش نیز برای دستیابی به هدف های خود از شبکه های ارتباطی استفاده کرده اند، برخلاف گروه های پیشین، داعش به خوبی توانسته است از امکانات رسانه ای موجود، برای دستیابی به هدف های خویش بهره برد. در مقاله حاضر تلاش شده است ضمن بررسی مباحث نظری کارکرد رسانه در عصر اطلاعات و پیوند آن با سیاست، پدیده تروریست و بهره گیری از شگردهای گوناگون رسانه ای برای پیشبرد هدف های خود در منطقه خاورمیانه تبیین کند. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی انجام شده است.

هویت مفهوم کلانی است که رابطه تنگاتنگی با مفهوم منافع ملی دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش رسانه در تقویت هویت ملی با تاکید بر صدا و سیمای مازندران انجام شد. این پژوهش توصیفی از نوع زمینه­­یابی بود. جامعه آماری، تمامی شهروندان مازندرانی در سال 1397که تعداد 384 نفر به روش نمونه­گیری غیر­تصادفی در دسترس انتخاب شد. ابزار اندازه­گیری، پرسشنامه محقق­ساخته با 55 گویه بود که به روش تحلیل عاملی، روایی سازه آن در شش بُعد شناسایی شده (هویت فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، سرزمینی، زبانی و دینی) در مجموع 63/88 درصد از کل واریانس را تبیین نمود. مقدار پایایی از محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برابر 94/0 به­دست­آمد. روش تجزیه و تحلیل داده­ها استفاده از آزمون­های باینومیال و فریدمن بود. یافته­ها نشان داد که رسانه استانی در تقویت هویت ملی و ابعاد شش­گانه آن یعنی هویت فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، سرزمینی، زبانی و دینی نقش دارد. به طوری که رتبه­بندی تاثیرپذیری ابعاد هویت ملی از رسانه استانی به ترتیب عبارت است از: هویت دینی، هویت سرزمینی، هویت زبانی، هویت فرهنگی، هویت اجتماعی و هویت سیاسی.