مفروضه های نظام سلامت

زمینه و اهداف: با عنایت به اهمیت آموزش بهداشت و ارتقای سلامت که به عنوان یک منبع مهم در توسعه ی اقتصادی ، اجتماعی و فردی مطرح می شود ، این مطالعه به بررسی تجزیه و تحلیل محتوای طرح تحول بنیادین آموزش وپرورش بر اساس مفروضه های نظام سلامت با تأکید بر آموزش پرداخته است . روش بررسی: در این تحقیق از روش تحلیل محتوا ""آنتروپی شانون"" می باشد که پردازش داده ها را در بحث تحلیل محتوا با نگاه جدید و به صورت کمی و کیفی مطرح می کند. آنتروپی در تئوری اطلاعات ، شاخصی است برای اندازه گیری عدم اطمینان که به وسیله، یک توزیع احتمال بیان می شود. محتوای طرح ازنظر پاسخگو(طرح تحول بنیادین آموزش وپرورش ) و دوازده مؤلفه اصلی و 58 مؤلفه فرعی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت در سال 1395 مورد بررسی قرار گرفت

زمینه و اهداف:برنامه درسی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت در ارتقای آگاهی  و توسعه فرهنگ بهداشتی دانش آموزان اهمیت بسیاری دارد برای توجه به اهمیت مسائل بهداشتی درروند سلامت دانش آموزان لازم است یک برنامه آموزشی که بتواند کلیه نیازهای ضروری آموزش بهداشت را در خود جای دهد بایستی تدوین شود.

هدف این مقاله طراحی و اعتباربخشی الگوی مطلوب برنامه درسی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت دوره ابتدایی ایران است از آنجا که تلاش جهت شکوفایی قابلیت های آموزش بهداشت دانش آموزان از جمله کارکردهای آموزش و پرورش است، تدوین الگوی مطلوب برنامه درسی آموزش بهداشت می تواند مختصات این کارکرد را محقق سازد. به این منظور، سه پرسش اساسی مورد بررسی قرار گرفت: وضعیت برنامه درسی موجود آموزش بهداشت و ارتقای سلامت در دوره دبستان چگونه است؟ الگوی بهینه برنامه درسی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت از بعد منطق، اهداف، محتوا، فعالیت های یادگیری، نقش استاد، مواد و منابع، گروهبندی دانش آموزان، مکان، زمان و و ارزشیابی در دوره دبستان چه ویژگی ها و مختصاتی دارد؟ اعتبار الگوی بهینه برنامه درسی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت در دوره دبستان به چه میزان است؟ برای بررسی سوالات ذکرشده از روش ترکیبی (کمی و کیفی) استفاده شد.

آموزش بهداشت و سلامت و توسعه فرهنگ بهداشتی دانش آموزان اهمیت بسیاری دارد و یک برنامه منسجم و کامل در این حوزه ضرورت دارد. مطالعه حاضر با هدف تعیین محتوای کتب درسی پایه سوم ابتدایی بر اساس میزان توجه به مؤلفه های نظام سلامت انجام شد .در این تحقیق از روش تحلیل محتوا " می باشد که پردازش داده ها را در بحث تحلیل محتوا با نگاه جدید و به صورت کمی و کیفی مطرح می کند. محتوای طرح از نظر پاسخگو( متن کتب علوم تجربی پایه سوم ابتدایی) و دوازده مؤلفه اصلی و 58 مولفه فرعی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل محتوای نشان داد که بررسی کتاب علوم تجربی پایه سوم ابتدایی مولفه ی بیشترین فراوانی مربوط به شاخص سلامت تغذیه با 56 فراوانی و کمترین فراوانی مربوط به شاخص های سلامت تغذیه، پیشگیری از رفتار های پر خطر و معلولیت، با 1 فراوانی به طور مشترک می باشد. یافته های حاصل از فراوانی مولفه ها نشان داده است که هر یک از شاخص های مؤلفه های مذکور به صورت متوازن موردتوجه قرار نگرفته و کتاب های درسی به یک نسبت مؤلفه های آموزش سلامت را پوشش نداده اند. ل

آموزش بهداشت و ارتقای سلامت به عنوان یک منبع مهم در توسعه ی اقتصادی ، اجتماعی و فردی مطرح می شود ، توجه به این امر خطیر از وظایف مهم دولت ها به شمار می رود و همه ی انسان ها برای دستیابی به این هدف ارزشمند ، یعنی کسب سلامت ، نیازمند آموزش هستیم . در این پژوهش از روش تحلیل محتوا "آنتروپی شانون" می باشد که پردازش داده ها را در بحث تحلیل محتوا با نگاه جدید و به صورت کمی و کیفی مطرح می کند. آنتروپی در تئوری اطلاعات ، شاخصی است برای اندازه گیری عدم اطمینان که به وسیله، یک توزیع احتمال بیان می شود. محتوای طرح از نظر پاسخگو( متن کتب دوره اول ابتدایی) و دوازده مؤلفه اصلی و 58 مولفه فرعی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت مورد بررسی قرار گرفت . نتایج تحلیل محتوای آنتروپی شانون نشان داد که بررسی کل 4 کتاب پایه اول ابتدایی مولفه ی مربوط به سلامت تغذیه با 130 مورد بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده، و کمترین مقدار مربوط به معلولیت با 1 فراوانی است..یافته های حاصل از فراوانی مولفه ها نشان داده است که مولفه های نظام سلامت از توزیع نرمال برخوردار نیستند به طوری که متاسفانه در حد که در محتوای کتب دوره اول ابتدایی به برخی از مولفه های آموزش بهداشت کمتر توجه است

برنامه درسی آموزش و ارتقای سلامت در بهبود و توسعه فرهنگ بهداشتی دانش آموزان اهمیت بسیاری دارد. برای پی بردن به اهمیت مسائل بهداشتی در روند سلامت دانش آموزان، لازم است به محتوای کتب درسی توجه شده و یک برنامه آموزشی که بتواند همه نیازهای ضروری آموزش سلامت را در خود جای دهد، تدوین شود. برای اجرای این پژوهش با توجه به ماهیت موضوع و هدف های آن، از روش تحلیل محتوا انتروپی شانون استفاده شد. در این راستا، محتوای همه کتاب های درسی دوره پنجم ابتدایی بر اساس مفروضه های نظام سلامت بررسی شد. واحد ثبت، جمله و تصویر بود. در فرایند کدگذاری، مؤلفه های مرتبط با استانداردهای آموزش محیط زیست مشتمل بر: 1- سلامت جسم 2- سلامت تغذیه 3- سلامت محیط (بهداشت آب، بهداشت هوا، بهداشت خاک) 4- سلامت محیط زیست 5- سلامت خانواده 6- حوادث ایمنی 7- تحرک بدنی 8- سلامت روانی 9- پیشگیری از رفتارهای پرخطر 10- کنترل و پیشگیری از بیماری ها 11- معلولیت 12- بهداشت عمومی و بهداشت مدرسه مورد بررسی قرار گرفت. قلمرو این پژوهش شامل محتوای کتاب های دوره پنجم ابتدایی، مصوب وزارت آموزش وپرورش بود. نتایج تحلیل محتوای آنتروپی شانون نشان داد که از بررسی کل کتاب های دوره پنجم مؤلفه مربوط به سلامت روانی با 419 مورد بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده، و کمترین مقدار مربوط به معلولیت با 5 فراوانی است. یافته های حاصل از فراوانی مؤلفه ها نشان داده است که مؤلفه های نظام سلامت از توزیع نرمال برخوردار نیستند به طوری که متأسفانه در حد خیلی کم به آموزش بهداشت و ارتقای سلامت در این سند پرداخته شده است و به آموزش مؤلفه های سلامت در محتوای دوره پنجم ابتدایی توجه نشده است.