کمبود دارو

اهمیت دارو در درمان بیماری های همه گیر بر کسی پوشیده نیست و حکومت ها نیز از آن آگاهی داشتند. لذا هر حکومتی، به منظور تأمین دارو، با توجه به شرایط سیاسی و اقتصادی خود، سیاست هایی را اعمال می کرد. شرایط خاص سیاسی، اقتصادی و اجتماعی فاصله زمانی 1320 تا 1332ه.ش، همچون جنگ جهانی دوم و اشغال نظامی ایران، فقدان زیرساخت های بهداشتی و شیوع بیماری های همه گیر، عمر کوتاه دولت ها، کمبود بودجه های بهداشتی، بحران اقتصادی سال 1331، بر اهمیت بررسی اقدامات داروئی دولت های این زمان افزوده است. با توجه به این اهمیت، تاکنون هیچ پژوهشی در این مورد صورت نگرفته است. پژوهش حاضر سعی دارد تا با تکیه بر نشریات و با روش توصیفی- تحلیلی به این سؤالات پاسخ گوید: دولت ها در برابر گرانی، کمبود، احتکار و تقلب داروئی چه سیاست هایی را در پیش گرفتند؟ و تا چه حد در غلبه بر این دشواری ها کامیاب بودند؟ نتایج بدست آمده در این پژوهش نشان می دهد که دولت ها برای حل بحران دارو اقدامات زیر را انجام دادند: تأسیس اداره دارویی و اداره منع احتکار دارو، تشکیل بنگاه های دارویی، لغو انحصار دارو و عوارض گمرکی داروهای اختصاصی، نظارت بر ورود و تولید داروهای اختصاصی و داروخانه ها، توسعه بنگاه رازی و انستیتو پاستور ایران. این اقدامات که با وضع قوانین و اعمال مجازات هایی همراه بوده است مشکلات دارویی را حل نکرد و تنها تأثیرات آنی داشت.

در تیرماه سال 1320 ه.ش، انگلیس و شوروی به بهانه حضور آلمانی ها در ایران، به خاک کشور تجاوز کردند. اشغال ایران عوارضی متعددی بخصوص در حوزه بهداشت و درمان داشت. استان فارس از این عوارض مصون نماند. هدف اصلی مقاله حاضر، بررسی پیامدهای جنگ جهانی دوم بر وضعیت بهداشتی و درمانی مردم استان فارس و روش تحقیق، توصیفی تحلیلی است. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که اشغال ایران در جنگ جهانی دوم، چه تأثیری در وضعیت بهداشتی و شیوع بیماری های عفونی در استان فارس داشته است؟ به نظر می رسد اشغال ایران و پیامدهای آن در وخیم شدن وضعیت بهداشتی و شیوع برخی از بیماری های عفونی در استان فارس تأثیر داشته است. یافته های پژوهش نشان می دهد پس از اشغال ایران امکانات بهداشتی نایاب شد و مراکز درمانی و دارویی دچار مشکل شدند، تا جایی که در اواخر سال 1321 ه.ش بیماری های عفونی به صورت همه گیر شیوع یافت، تعداد زیادی مبتلا شدند و برخی نیز جان خود را ازدست دادند.