منازعات فرقه ای

بغداد، دارالخلافه عباسیان که شماری از فرقه ها و نحله ها را در خود جای داده بود، در سده چهارم هجری که آل بویه بر آن سلطه یافت، صحنه نزاع و کشمکش میان شیعیان و سنیان گردید. این مجادلات، از عرصه ها و مراکز فرهنگی آغاز و به تدریج، به صحنه های اجتماعی کشیده شد و آرامش مدنی را بر هم زد. درست است که بیشتر فرقه های اسلامی در طول تاریخ با یکدیگر اختلاف نظر داشته اند؛ اما در این مقطع تاریخی، اختلاف ها و منازعات شیعه و سنی نمود عملی بیشتری یافت و کمتر سالی بدون درگیری آنها سپری می شد. این پژوهش با تکیه بر روش کیفی و رویکرد توصیفی  تحلیلی، می کوشد تا با شناسایی زمینه ها و عواملی که در تکوین، تشدید و کاهش منازعات میان شیعیان و سنیان در این مقطع زمانی ایفای نقش می نمودند، به تبیین آنها بپردازد

پژوهش پیش رو، در پی آن است تا به روش تاریخی و بر پایه اسناد و مدارک تاریخی و منابع کتابخانه ای به بررسی و تبیین منازعات فرقه ای در ری عصر سلاجقه بپردازد و پاسخی به این پرسش که چالش ها و تعارضات فرقه ای میان چه گروه هایی بوجود آمده و چه پیامدهایی را به دنبال داشته است؟ در شهر ری، از یکسو پیروان تسنن با حمایت حاکمان و وزرای سلجوقی در اکثریت و اولویت قرار داشته و با شیعیان از گروه های مختلف در تضاد و آن ها را مورد آزار و اذیت قرار می دادند و در نقطه مقابل، دیدگاه و تفکر شیعیه امامیه و اسماعیلیه حضور داشته و توسط سلاطین سلجوقی متهم به رافضی می شدند. بر اساس یافته های حاصله، گسترش مجادلات فقهی و کلامی، تالیف کتب و رساله های متعدد در اثبات یا رد عقاید و دیدگاه های فرقه ای، رکود معتزله، و گسترش صوفی گری از مهمترین پیامدهای این تعارضات می باشد.