انجمن های تبشیری

به دنبال ظهور نخستین کانون های مسیحیت پروتستان در انگلیس (اواخر سده هجده میلادی)، انجمن تبلیغ در آفریقا و شرق (1799 م / 1214 ق) نیز که بعدها به انجمن تبلیغی کلیسا تغییر نام داد (1812 م/1227 ق) ابراز وجود نمود. این انجمن گرچه از دیگر هیأت های مسیحی فعال در ایران سده نوزدهم میلادی کار خود را دیرتر آغاز کرد؛ اما در تناسبی میان حیطه تبلیغی آن در جنوب ایران با گستره نفوذ سیاسی انگلیس و نیز بهره گیری از تجارب سایر انجمن ها در اولویت بر ارائه خدمات آموزشی و درمانی تا پیروزی انقلاب اسلامی به یکی از دو قطب معتبر مسیحیت پروتستان شهرت یافت. در این بین، مبلغان انجمن ضمن استفاده از حمایت سیاسی دولت متبوع خود و نیز عقب ماندگی ایران در عرصه تعلیم و تربیت و پزشکی، راهکارهای متنوعی را در جلب مشروعیت اجتماعی به آزمون گذاردند. چنانکه مقاله حاضر بر آن است تا ضمن واکاوی در عوامل موفقیت و نیز موانع موجود در تحقق انتظارات آنها، کارکرد این انجمن در عصر قاجار و خاصه تا انقلاب مشروطیت را به بحث گذارد. این پژوهش با بهره گرفتن از روش تحقیق در تحلیل تاریخی، انجام گرفته است.