نظریه کنترل توجه

زمینه و هدف: تلاش های زیادی برای توضیح نظری تاثیر اضطراب بر کارکرد های شناختی صورت گرفته است، یکی از این نظریه ها، نظریه کنترل توجه می باشد. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه عملکرد حافظه فعال در دو گروه از دانشجویان مضطرب و عادی با توجه به نظریه کنترل توجه بود. مواد و روش ها: طرح پژوهش حاضر علی-مقایسه ای بود. جامعه آماری این مطالعه شامل دانشجویان دختر خوابگاهی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان در سال 94-1393 می باشد که به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابتدا 178نفر از دانشجویان پرسشنامه ی اضطراب حالت – صفت اسپیلبرگر را تکمیل نمودند. پس از نمره گذاری مجموعا 67 دانشجو از25 درصد بالای توزیع (افراد با اضطراب صفت و حالت بالا) و 25 درصد پایین توزیع ( افراد با اضطراب صفت و حالت پایین) انتخاب شدند و به دو گروه اضطراب بالا و اضطراب پایین قرار گرفتند. سپس شرکت کنندگان یک تکلیف دوگانه مداد و کاغذی به منظور بررسی عملکرد حافظه فعال را انجام دادند. یافته ها: نتایج نشان داد که عملکرد حافظه فعال افراد در گروه اضطراب بالا با عملکرد حافظه فعال افراد در گروه اضطراب پایین تفاوت معنادار (05/0p<) دارد. داده ها با استفاده از آزمون تی استودنت تحلیل شدند. نتیجه گیری: براساس این یافته ها می توان نتیجه گرفت که اضطراب اثرات قابل توجهی بر عملکرد حافظه فعال دانشجویان می گذارد.

مقدمه: مطالعات متعدد نشان می دهند اضطراب بر مؤلفه های شناختی و علی الخصوص بر عملکرد حافظه کاری تأثیر دارد و به نظر می رسد ذهن آگاهی نیز متأثر از اضطراب باشد. هدف: هدف مطالعه حاضر بررسی رابطه اضطراب و ذهن آگاهی با نقش میانجی عملکردهای کنترل توجه بود. روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری شامل تمامی افراد مراجعه کننده به یک مرکز مشاوره و آموزشگاه نقاشی در تبریز، آموزشگاه موسیقی در سقز و کارکنان دانشگاه ارومیه در سال ۱۴۰۰ بود که به روش در دسترس ۲۴۴ نفر انتخاب شدند و به مقیاس های اضطراب صفت- حالت (STAI) و ذهن آگاهی (MAAS) پاسخ دادند. همچنین شرکت کنندگان به تکالیف دو نرم افزار تکلیف توقف سیگنال (۲۰۰۳) و آزمون حافظه ان بک (۱۹۵۸) نیز پاسخ دادند. داده ها توسط نرم افزار SPSS نسخه ۱۹ با روش های آمار توصیفی و استنباطی با آزمون های همبستگی پیرسون و سوبل تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد بین اضطراب صفت (P<۰/۰۰۱, r=-۰/۵۶)، حالت (P<۰/۰۰۱, r=-۰/۵۰)، مؤلفه بروز رسانی (P<۰/۰۰۱, r=۰/۲۲) با ذهن آگاهی رابطه معنادار وجود دارد؛ ولی بین مؤلفه بازداری (P>۰/۰۰۱, r=-۰/۰۰۱) با ذهن آگاهی رابطه معناداری مشاهده نشد. همچنین تأثیر غیرمستقیم اضطراب صفت و حالت از طریق مؤلفه های بازداری و بروز رسانی بر ذهن آگاهی معنادار نبود. نتیجه گیری: بر طبق مطالعه حاضر اضطراب صفت- حالت از طریق کارکردهای کنترل توجه با ذهن آگاهی رابطه معنادار نداشته و به نظر می رسد نیاز به مطالعات متعدد و ابزارهای متنوع جهت بررسی تأثیر اضطراب بر کارکردهای شناختی احساس می گردد.