تالاب زریوار

هدف پژوهش آمیخته(کمی-کیفی) حاضر که با روشی توصیفی-تحلیلی انجام گرفته ؛ آسیب شناسی وضع موجود مهمترین، موانع و مشکلات موثر بر عدم بهره مندی رضایت بخش نواحی روستایی پیرامون دریاچه زریوار از توان ژئوتوریستی آن در راستای تنوع بخشی اقتصادی و ارائه راهکارهای کاربردی در جهت تغییر این وضعیت می باشد. در راستای تحقق این امر نیز، داده ها به روش پیمایشی و به صورت هدفمند از میان مسئولین، مدیران گردشگری و توسعه ای منطقه، دهیاران، شوراها و آگاهان پنج روستای مجاور تالاب زریوار(دره تفی، نی،کانی سانان،کانی سفید، ینگیجه)، متخصصان دانشگاهی و محققان دارای سابقه پژوهش در ارتباط با اثرگذاری تالاب زریوار در اقتصاد منطقه، سرمایه گذاران بخش خصوصی در بخش گردشگری تالاب زریوار، صاحبان کسب وکارهای خرد موقتی وابسته به گردشگری و گردشگران بازدیدکننده از تالاب زریوار و ورودی به روستاهای مورد مطالعه، گردآوری و در بخش کیفی با تکنیک تئوری بنیادی و در بخش کمی با روش تحلیل عاملی، تجزیه و تحلیل گردیدند. نتایج، نشان دادند که چهار عامل اصلی نارسایی های مدیریتی، ضعف برنامه ریزی و کمبود خدمات و امکانات مورد نیاز جهت تنوع بخشی اقتصادی و توسعه ژئوتوریسم؛ ضعف در تامین منابع مالی و فضای امنیتی حاکم بر روستاهای مرزی مورد مطالعه؛ نارسایی های اجتماعی و فضای نامناسب کسب و کار؛ و ضعف در بازاریابی و آموزش و کمبود تقاضا که دربرگیرنده 60 شاخص یا مانع بودند، مهمترین موانع و چالش های پیش روی تنوع بخشی به اقتصاد روستاهای حاشیه تالاب زریوار بواسطه گسترش ژئوتوریسم می باشند. در این میان، عامل اول، یعنی؛ نارسایی های مدیریتی، ضعف برنامه ریزی و کمبود خدمات و امکانات مورد نیاز با دارا بودن بیشترین تعداد شاخص ها یا موانع تجمع یافته و بیشترین مقدار ویژه، مهمترین و اثرگذارترین، مانع شناخته شد.

در کشور اهمیت اکوسیستم تالاب در اقتصاد و کیفیت زندگی مردم مورد توجه کافی قرار نگرفته است و تالاب های ایران در حال تخریب هستند. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی شاخص های سازگاری با محیط زیست پایدار بر اساس مدل اکوویلج در جامعه روستایی اطراف اکوسیستم تالاب در روستاهای اطراف دریاچه زریوار می پردازد. جامعه آماری این پژوهش شامل 1539 خانوار می باشد که با استفاده از فرمول کوکران، از می ان جامع ه آم اری، 255 نفر به عنوان نمونه به دست آمدند. در بررسی های میدانی، برای گردآوری داده های مورد نیاز، اقدام به تهی ه و تکمی ل پرسش نامه در ب ین روستاهای مورد نظر همراه با مصاحبه و مشاهده ش د، که مهمترین بخش مطالعات میدانی اس ت. اعتبار پرسشنامه ها نیز از طریق آزمون آلفای کرونب اخ، 0.7۱ درصد به دست آمد. انتخاب روستاهای مورد مطالعه بر اساس فاصله از دریاچه(تا فاصله ۳ کیلومتری دریاچه زریوار) بوده است. و همچنین با ۱۸ نفر از افراد نمونه جهت تکمیل یافته ها، مصاحبه فردیِ عمیق صورت گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون کای اسکوئر و آزمون کروسکال والیس در نرم افزار spss استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که شاخص های اجتماعی فرهنگی بیشترین سهم را در خصوص پایداری جوامع روستایی داشته است. در مرتبه دوم شاخص های اقتصادی بیشترین سهم را در خصوص پایداری جوامع روستایی داشته است. همچنین در مرتبه سوم متغیر اکولوژیکی بیشترین سهم را در خصوص پایداری جوامع روستایی داشته است.