سیاستگذاری گردشگری

صنعت گردشگری یکی از مهمترین بخشهای اقتصاد جهانی است و به دلیل مزیتهای فراوان اقتصادی، اثرات فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی آن باعث شده تا تقریباً تمامی کشورها به دنبال بهره گیری از این صنعت باشند. در این میان، کشور پهناور ایران با جاذبه های متنوع فرهنگی و طبیعی، استعداد فوق العاده برای توسعه صنعت گردشگری دارد. ایران در منطقه خاورمیانه و جهان شرق جز نخستین کشورهایی است که از حدود هشتاد سال پیش به دنبال سازماندهی، بهره برداری و توسعه صنعت گردشگری بوده است و بدین منظور سیاستگذاری، قانونگذاری، نهادسازی و برنامه ریزی کرده است اما تا به امروز توفیق چندانی نداشته است. صنعت گردشگری در ایران بیش از هر چیز متأثر از نهاد سیاست بوده است و متناسب با تحولات سیاسی فراز و نشیبهای زیادی پشت سر گذاشته است. یکی از مواردی که به خوبی می تواند میزان اهمیت و جایگاه این صنعت را در ایران مشخص کند اسناد و قوانین زیربنایی و فرادستی ایران است. داده های این تحقیق از قانون اساسی، سند چشم انداز ایران در افق 1404، سند نقشه جامع علمی کشور، برنامه های توسعه اول تا پنجم جمهوری اسلامی ایران جمع آوری شده است و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که مقوله گردشگری کمتر مورد توجه سیاستگذاران و برنامه ریزان کلان جمهوری اسلامی ایران بوده است و آنان در این راه با نگاه تقلیل گرایانه و کنترل شده تنها بعد کوچکی از گردشگری را با نگرش فرهنگی مورد توجه قرار داده اند.

گردشگری چوگان در بسیاری از کشورهای جهان از جایگاه و اهمیت ویژه ای برخوردار است. با ارائه برنامه ها و مراسم هیجان انگیز متعدد و ارائه بسته های توریستی برای گردشگران دوستدار این ورزش، در این زمینه تلاش های موفقی داشته اند. هدف پژوهش تبیین برنامه ریزی راهبردی توسعه گردشگری چوگان در ایران است. این پژوهش از نوع کمی و توصیفی و از نظر هدف، کاربردی است. جامعه آماری پژوهش شامل صاحب نظران؛ حوزه های چوگان، گردشگری، فرهنگی و تربیت بدنی است. تعداد 256 نفر نمونه آماری به صورت هدفمند انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته است. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه به تایید تعدادی از اساتید مدیریت ورزشی و گردشگری رسید که پایایی آن نیز از طریق آلفای کرونباخ 86/0 بدست آمد. نتایج نشان داد عامل مدیریتی در خصوص وضعیت سیاست گذاری و برنامه ریزی پولوتوریسم، میزان آگاهی و توجه فدراسیون چوگان و هیات های ورزشی آن با حوزه گردشگری چوگان در رتبه سوم در بین سایر عوامل قرار دارد. میانگین رتبه ای «میزان تاکید فدراسیون در توسعه گردشگری چوگان» با 13/6 بالاترین رتبه و «میزان آگاهی هیات های استانی از گردشگری چوگان» با 21/3 کمترین رتبه را در بین عامل های مدیریتی به خود اختصاص داد. رتبه سیاست گذاری، برنامه ریزی و به خصوص آگاهی هیئت های استانی ورزش چوگان در پایین ترین سطح میانگین قرار دارند. از این رو به منظور دستیابی به اهداف گردشگری بایستی سیاست گذاری، برنامه ریزی و آگاهی به زیرمجموعه و عوامل اجرایی در دستور کار قرار گیرد.