موانع توسعه سیاسی

مقاله حاضر می کوشد تبیینی از کم توسعه یافتگی جوامع عرب بدست دهد بر همین اساس استدلال ما این است که پدرسالاری عربی بعنوان کلان ترین عامل این انسداد یعنی کم توسعه یافتگی سیاسی با دولت سالاری و رانتیریسم یعنی سیطره کامل دولت بر قدرت و اقتصاد و پارادایم متصلب نخبگان، با چیدمان سیاسی سیستماتیک جابجایی قدرت در بین خودی ها و با پشتیبانی سنت های قدیمی این جوامع و همچنین کاربرد معیوب و معکوس بروکراسی در فرایندی عکس عقلانی کردن قدرت و دست کاری سیستم اقتصادی و ایجاد شبه بازار به وارونگی توقعات یعنی جابجایی درخواست سیاسی با مصرف، روند توسعه سیاسی را با کندی دچار کرده و پیامدهایی چون جامعه مدنی ضعیف یا ناپیدا، احزاب، نخبگان و بورژوازی وابسته و همچنین مشروعیت وابسته به دهش، عطا و بخشش و کنار نهادن زنان از جامعه را بعنوان پیامد این سیاست به وجود آورده است.

بی تردید دگرگونی، توسعه و رشد در ه ر جامع ه ای ب ر مبنای الگو، معیار و منبعی مطابق با مبانی اعتقادی آن جامعه رخ می دهد. در تاریخ معاصر ایران همواره توسعه نیافتگی سیاسی با فراز و فرود زیادی همراه بوده است.گاهی ب ه توسعه سیاسی نزدیک شده و زمانی دیگر از آن دور شده ایم. در باب توسعه نیافتگی سیاسی جامع ه ای ران دو رویکرد وجود دارد. رویکرد اول معطوف به عامل خارجی است که توسعه نیافتگی سیاسی را ب ر اساس نظریه استعمار و امپرپالیسم، توطئه و زیاده خواهی بیگانگان توضیح م ی ده د. رویک رد دوم معطوف به عامل داخلی است که ریشه توسعه نیافتگی سیاسی را در مشکلات داخلی، ن اتوانی و بی کفایتی نظام سیاسی می پندارد. توسعه سیاسی پدیده ای است که نمیتوان تاثیرش را ب ر حی ات اجتم اعی - سیاسی جهان امروز، به ویژه در جوامع در حال توسعه، انکار کرد. در فرایند تحقق توسعه سیاسی عوامل گوناگونی ایفای نقش می کنن د ک ه در می ان آنه ا، دولت به عنوان بزرگترین و مهمترین نهاد سیاسی جامعه نق ش ب ا اهمیت ی ب ر عهده دارد. در پژوهش حاضر این سوال را مطرح نموده ایم که، رشد توسعه سیاسی در دوره ریاست جمهوری آیت الله هاشمی رفسنجانی با چه موانع و چالش هایی روبرو بوده است؟ به نظر می رسد که ،علاوه بر فرهنگ عمومی جامعه ایرانی موانع و چالش های جدی در مقابل رشد توسعه سیاسی در دوره ی اقای هاشمی رفسنجانی وجود داشته است. نگارنده برای جواب دادن به سوال و اثبات فرضیه خود ازروش کیفی با رویکرد توصیفی تحلیلی استفاده نموده است.