ابعاد روان‌شناختی

"چکیده: پژوهش حاضر با هدف بررسی ابعاد روان‌شناختی مناسک حج و اثربخشی آن بر سطح سلامت عمومی حجاج با روش شبه تجربی طراحی و اجرا گردید. جامعه‌ی آماری عبارت بود از مجموع 22500 نفر زائران کاروان‌های حج تمتع سال 1385 از استان تهران، 105 نفر شامل 62 مرد و 43 زن از 3 کاروان به عنوان نمونه‌ی در دسترس، انتخاب و پرسش‌نامه‌ی سلامت عمومی (28-GHQ)، یک ماه قبل و چند روز پس از انجام مناسک حج، به عنوان پیش‌آزمون و پس‌آزمون و یک ماه پس از بازگشت، به عنوان مرحله‌ی پیگیری اجرا گردید. داده‌های جمع‌آوری‌شده به وسیله‌ی آزمون t وابسته و t مستقل و تحلیل واریانس یک‌راهه تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان می‌دهند که: الف. نمره‌ی کل سلامت عمومی آزمودنی‌ها، در پس‌آزمون نسبت به پیش‌آزمون، به‌طور معنی‌داری بیشتر شده است. این تفاوت معنی‌دار در خرده‌مؤلفه‌های سلامت عمومی نشانه‌های بدنی، اضطراب، نارساکنش‌وری اجتماعی و افسردگی نیز مشاهده گردید؛ ب. با مقایسه‌ی مرحله‌ی پیش‌آزمون و پیگیری نمره‌ی کل سلامت عمومی و دو خرده‌مؤلفه‌ی اضطراب و افسردگی تفاوت معنی‌دار مشاهده شد؛ ج. نمره‌ی کل سلامت عمومی وخرده‌مؤلفه‌های نشانه‌های مرضی، اضطراب و افسردگی در مرحله‌ی پیگیری نسبت به پس‌آزمون، به‌طور معنی‌داری تغییر یافت؛ د. جنس، سن، سطح تحصیلات و سابقه‌ی تشرف به عمره و حج در نتایج مؤثر نبود. نتایج نهایی نشان دادند که انجام مناسک حج سطح سلامت روانی آزمودنی‌ها را افزایش می‌دهد."

فضای مجازی از منظر روان شناسی دارای دو بعد مثبت و منفی است که ابعاد مثبت آن شامل انعطاف پذیری موقت، فضای نامحدود، سرعت تبادل اطلاعات، کثرت جوامع، ارتباط نوشتاری، افزایش توانایی ثبت و ضبط، سرگرمی، تقویت نیرو و توان انسانی، مساوات و برابری، کاهش آن چه که اصطلاحاً به آن اثر هاله ای گفته می شود، می باشد؛ در حالی که ابعاد منفی آن عبارت است از تفسیرهای نادرستی که ناشی از کمبود یکپارچگی حسی است، فیلتر کردن یا جذب اطلاعات، ناامیدی های ناشی از نواقص فنی، بازتعریف مشخصات هویتی، زورگیری مجازی، تخریب های رفتاری و اعتیاد سایبری؛ البته برخی از ابعاد نیز می توانند هم مثبت باشند و هم منفی؛ مثل گمنامی، آموزش از دور و جهانی سازی روان شناسانه آنلاین که همگی این مباحث در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته اند.

پیدایش بیماری همه گیر کووید-19 علاوه بر تغییرات گسترده ای که در سطوح مختلف به همراه دارد به طور خاص نیز منجر به بروز تغییراتی در سطح خانواده شده و آثار قابل توجهی را در بسیاری از والدین و رابطه آنها با فرزندانشان در سراسر جهان به وجود آورده است؛ بنابراین هدف مطالعه حاضر بررسی پیامدها ، ابعاد روانشناختی، عوامل خطر و عوامل محافظ در روابط والد-کودک طی بحران همه گیری کووید-19 است. روش این مطالعه مروری بر مطالعات انجام شده در این زمینه بود بدین صورت که یافته‌های پژوهشی در پایگاه‌های اطلاعاتی پاپمد، اسپرینگر، اسکوپس، پروکوئست، ساینس دایرکت و گوگل اسکلار، با جستجوی کلیدواژه‌های کووید-19، تاثیرات روان‌شناختی، رابطه والد-کودک، مشکلات رفتاری-هیجانی، عوامل خطر و محافظ، قرنطینه و کودکان مورد بررسی قرار گرفت که در نهایت براساس معیارهای ورود از بین 58 مقاله مورد بررسی، 12 مقاله وارد پژوهش و نتایج طبقه‌بندی، خلاصه و گزارش شد . نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که بحران همه گیری آثار قابل توجهی بر کودکان، والدین و نیز نوع رابطه والدین با فرزندانشان داشته و به دنبال افزایش استرس وارد شده بر والدین، احتمال فرسودگی آنها و کودک آزاری افزایش یافته است. در مقابل برخورداری والدین از مهارت های همدلی و خودکارآمدی از عواملی هستند که می توانند در این شرایط رابطه والد-کودک را بهبود بخشند. لذا با توجه به پیامد های اجتناب ناپذیر کووید-19 بر سبک زندگی، سلامت روانشناختی و رابطه والد-کودک؛ طراحی و برنامه ریزی راهبرد های مداخله ای و حمایتی و شناخت بهتر نیاز های روانشناختی خانواده و کودکان در جهت آگاهی بخشی و بهبود روابط والدین با کودکان خود در جهت کاهش آثار منفی و افزایش اثرات مثبت توصیه می شود.

امروزه بهبود کیفیت زندگی مفهوم جدیدتری از سلامتی مطرح شده است که به جنبه های علمی همچنین از بعد روانشناختی،اجتماعی،عملکردی،جسمی و سلامتی مربوط می،شود. بر خلاف گذشته فقط از جنبه های کمی مورد ارزیابی قرار نمی گیرد یکی از وقایع خانوادگی تصمیم گیری در مورد تعداد فرزندان است. چرا که این تصمیم بر سبک زندگی و از آن مهم تر کیفیت زندگی خانوار موثر است. با توجه به موضوع پژوهش، از روش همبستگی استفاده می شود. جامعه مورد پژوهش زوجین تک فرزند و نیز با بیش از دو فرزند منطقه هفت شهر تهران بود. در این پژوهش نمونه گیری به صورت هدفمند و در دسترس با حداکثر تنوع انجام شد؛ به طوری که زوجین تک فرزند و زوجین با بیش از دو فرزند سنین، سطوح تحصیلی و طبقات اقتصادی و اجتماعی مختلف انتخاب خواهند شد. روش نمونه گیری روش تصادفی ساده می باشد. در پژوهش ما نیز 300 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. پرسشنامه کیفیت زندگی 36 سوالی (SF-36) مشهورترین و پراستفاده ترین ابزار برای سنجش کیفیت زندگی است.که ما نیز در این پژوهش از آن استفاده می کنیم. نتایج آزمون نشان داد که بین کارکرد جسمی، بهزیستی هیجانی، سلامت عمومی وکارکرد اجتماعی با تعداد فرزندان برای هر دو گروه رابطه برقرار است. نتایج پژوهش ما نشان داد که بین کارکرد جسمی و تعداد فرزندان رابطه وجود دارد و البته این رابطه هم در بین زوجین تک فرزند و هم زوجین با بیش از چند فرزند برقرار بوده است.

فاجعه های جمعی، به ویژه مواردی که شامل بیماری های عفونی هستند، اغلب موجی از ترس و اضطراب را افزایش می دهند که باعث ایجاد اختلالات گسترده ای در رفتار و بهزیستی روان شناختی بسیاری از مردم می شو. هدف از پژوهش حاضر ساخت، پایاسازی و اعتباریابی پرسشنامه ابعاد روانشناختی همه گیری کرونا در سال 1399 انجام شد. نمونه شامل 542 نفر بودند که با روش در دسترس و به صورت اینترنتی، به همکاری فراخوانده شدند. به این منظور، پرسشنامه ای بر اساس ادبیات نظری و پژوهش های موجود در زمینه همه گیری کرونا تهیه گردید. در این پژوهش ابعاد روانی-اجتماعی پاندمی کرونا از 5 خرده تهدید، اضطراب فراگیر، قرنطینه و فصله گذاری اجتماعی، مهارت مقابله ای و نا امیدی و خودکشی تشکیل شده است. در ابتدا برای هر بعد، گویه هایی تدوین شد و پس از تدوین سوالات اولیه، روایی صوری، محتوایی و پایایی (همسانی درونی) اندازه گیری گردید. یافته ها نشان داد که با حذف برخی گویه ها، پرسش نامه با 28 گویه و 5 بعد دارای اعتبار ور روایی قابل توجهی است. (اعتبار 74/0 کل آزمون و 68/0 تا 95/0 در خرده آزمون ها). نتایج نشان دهنده این است که با بهره بردن از این آزمون می توان به شناسایی ابعاد روانشناختی همه گیری ویروس کرونا پرداخت.

مقدمه: درک عوامل شناختی- اجتماعی که به موفقیت گروه کمک می کنند، در ایجاد و نگهداری گروه و فرآیند انسجام آن از اهمیت بسزایی برخوردار است. هدف: مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر ماندگاری روش های حل مسئله و ایجاد روابط بین فردی بر ابعاد شناختی- اجتماعی محیط گروهی ورزشکاران انجام شد. روش: این مطالعه از نوع پژوهش های نیمه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون بود. جامعه آماری کلیه دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام در سال تحصیلی ۱۳۹۸-۱۳۹۷ بودند. نمونه آماری شامل ۵۷ دانشجوی داوطلب بود که به طور تصادفی به سه گروه کنترل، تمرینات حل مسئله و تمرین روابط بین فردی تقسیم شدند. پس از پیش آزمون، تمامی شرکت کنندگان تمرینات مورد نظر را به مدت ۱۲ هفته اجرا و سپس در پس آزمون شرکت کردند. از پرسشنامه محیط گروهی کارون و همکاران (۱۹۸۷) جهت ارزیابی ابعاد شناختی- اجتماعی محیط گروهی استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۰ انجام پذیرفت. یافته ها: تحلیل نتایج تفاوت معنی داری را نشان داد. اثر زمان و گروه نشان داد مداخلات اثر معنا داری در ابعاد جاذبه فرد به گروه از لحاظ اجتماعی و یکپارچگی گروهی در تکلیف داشته اند (۰/۰۵>P). همچنین نتایج نشان داد در اثر تعاملی زمان*گروه تفاوت معنی داری مشاهده شد. نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی نیز نشان داد روش مبتنی بر ارتباط بین فردی تاثیر معناداری بر مولفه های شناختی- اجتماعی محیط گروهی دارد (۰/۰۵>P). نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه می توان بیان کرد اگر مسیرهای ارتباطی بین مربی و اعضاء تیم باز باشد، به طوری که هر یک از اعضاء بتوانند ابعاد شناختی- اجتماعی مرتبط با رفتار خود با دیگران را در میان بگذارند، منجر به عملکرد بهتری خواهد شد.

مقدمه: شادی سازمانی به دلیل افزایش احساسات مثبت و ارتقای سطح زندگی کارکنان، ارتباطات بین افراد را بهبود و منجر به بهبود سلامتی جسمانی و روانشناختی آن ها می شود. هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی ابعاد روانشناختی مدل شادی سازمانی در وزارت امور اقتصادی و دارایی بود. روش: پژوهش حاضر کیفی و از نوع مطالعات توسعه ای بود. جامعه تحقیق شامل مدیران ارشد و میانی و خبرگان دانشگاهی شهر تهران در سال ۱۴۰۰ بود. بر این اساس ۱۰ نفر از مدیران ارشد و میانی وزارت امور اقتصادی و دارایی و ۱۰ نفر از اساتید دانشگاهی در رشته مدیریت رفتار سازمانی با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار تحقیق شامل مصاحبه بود و از روش تحلیل مضمون، به شناسایی ابعاد، مولفه ها و شاخص های مرتبط با شادی سازمانی پرداخته شد. سپس با استفاده از روش تحلیل عاملی تاییدی میزان اهمیت هر یک از مولفه ها و شاخص ها تعیین شد. جهت بررسی اعتبار مدل بدست آمده، پرسشنامه سنجش مدل به صورت طیف پنج درجه ای تنظیم و در اختیار ۱۵ نفر از متخصصان این حوزه قرار داده شد. سپس داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون تی تک نمونه ای مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد مولفه های ویژگی های فردی،کیفیت زندگی، روابط اجتماعی، تعلق خاطر، سلامت جسمی، ارزیابی خود، محیط فیزیکی، کیفیت زندگی کاری، روابط سازمانی، معنادار بودن کار، ساختار سازمانی منعطف و مدیریت مشارکتی به عنوان مولفه های روانشناختی مدل شادی سازمانی شناسایی شدند نتیجه گیری: براساس نتایج تحقیق حاضر پیشنهاد می شود جهت افزایش شادی و بهره وری کارکنان در سازمان ها، ابعاد روانشناختی در مدل ارائه شده مورد توجه قرار گیرد.