بررسی هستی شناختی فرا اصطلاحنامه نظام زبان پزشکی واحد(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزه های تخصصی:
"مقدمه: سالیان متمادی است که هستی شناسی به اشکال گوناگونی مانند طرحهای ردهبندی، تزاروسها، واژگان کنترل شده، اصطلاح شناسیها و واژهنامهها معنی شده است. ازآن جا که اصطلاحها و منابع دانش، اجزای مهمی از تعامل میان نظامهای نامتجانس است، هدف این مقاله، بررسی هستی شناختی فرا اصطلاحنامهی نظام زبان پزشکی واحد (که در یک سیستم منفرد اصطلاحات از علوم زیست شناسی ادغام شده است و توسط کتابخانهی ملی پزشکی آمریکا تهیه گردید که بخشی از زبان واحد پزشکی است) بوده است.
روش بررسی: در این پژوهش با استفاده از روش مطالعهی سندی و کتابخانهای، به مطالعهی متون و منابع موجود در زمینهی مقایسهی فرا اصطلاحنامه Unified Medical Language Systemیا UMLS و هستی شناسیهای دیگر (مانند WordNetو UCO و کارهایی که در این خصوص توسط افرادی چون Burgunو همکار، در نتیجهی بررسی و مرور منابع معتبر این حوزه و تهیهی فهرستی از لغات مرتبط با علم زیست شناسی، دال بر وجود اسامی، روابط مورد نیاز در علم اطلاعرسانی زیست شناسی، اقدام به مطابقت آنها بر اساس مفاهیم فرااصطلاحنامه UMLS و در نهایت تعیین وجود روابط در منابع اصلی این فرا اصطلاحنامه صورت گرفت) پرداخته شده است. علاوه بر این، به منظور بررسی وجود سازگاری میان نقشهی معنایی UMLS و دو هستی شناسی دیگر، مطابقت دادن در انواع معنایی UMLS و هستی شناسی سلسله مراتبی Cyc و WordNet انجام گرفت و برای ایجاد ساختاری یکپارچه در UMLS و سازگاری آن با Cyc، مفاهیم در Cyc به سه گروه تقسیمبندی گردید.
یافتهها: قریب به50 مقوله از Cyc به طور دقیق برای پوشش دادن شبکهی معنایی UMLS استفاده شده است. نتایج نشان داد که نزدیک به نیمی از آنها در هر دو سیستم شبیه به هم هستند و میان انواع Cyc و شبکه معنایی UMLS همپوشانی وجود دارد. همچنین مشخص شده است که برای بعضی از گونههای معنایی UMLS مقولههای همسان و مشابهی در نسخهی عمومی هستی شناسی سلسله مراتبی Cyc وجود ندارد. بنابراین، مقولههایی در Cyc وجود دارد که دارای هیچ گونه معادلی در UMLS نمیباشد. در زمینهی مقایسهی ردههای معنایی UMLS و WordNet نتایج نشان داد که 2 درصد از مفاهیم ردهی اختلال سلامتی UMLS در WordNet وجود دارد که مطابقت و سازگاری میان ردهها 48 درصد بوده است.
نتیجهگیری: هم اکنون هیچ استاندارد Upper-Level-Ontoligies در دسترس نیست. ممکن است در یک رده، مفاهیم به طور متفاوتی دستهبندی شوند، حتی زمانی که دستهبندیها شبیه به هم به نظر برسند."