سودهای حسابداری

گروه های صنعتی، تعاملات درون گروهی و برون گروهی دارند. در این مطالعه برای بررسی پویایی خطی اطلاعات، از دوازده گروه صنعتی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران استفاده شد. از دو معیار اندازه گیری محافظه کاری شامل معیار «نسبت جمع قیمت به جمع ارزش دفتری سهام» و «نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری» استفاده شده است. برای اصلاح آثار عوامل خاص در صنعت، این نسبت روند زدایی شد و همچنین جهت کنترل آثار هر صنعت، تورم و عوامل مؤثر بر شاخص های صنایع مختلف در دوره های زمانی مورد مطالعه از دو معیار- میانگین سالیانه تفاضل ارزش بازار و ارزش دفتری و شاخص هر صنعت- استفاده شد. نتایج تحلیل صنعت نشان می دهد که معیار «نسبت جمع قیمت به جمع ارزش دفتری» دارای همبستگی قوی می باشد و در نقطه مقابل با به کارگیری میانگین نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری روند زدایی شده نتایج همبستگی قوی تر می شود. درنهایت استانداردکردن متغیرها براساس شاخص هر صنعت در مقایسه با استاندارد کردن براساس میانگین سالیانه تفاضل ارزش بازار و ارزش دفتری منجر به نتایج قوی تری در ضرایب مدل های ارزش گذاری براساس صنعت می شود. بنابراین برای ارزیابی و تحلیل پویایی خطی اطلاعات در گروه های صنعتی به همراه گنجاندن عوامل محیطی همچون، سیاست های محافظه کاری در حسابداری، نوع صنعت، شاخص های بازار بورس، نرخ هزینه سرمایه، نرخ تورم، سیاست های توزیع سود نقدی، ارزش دفتری و قیمت های گذشته و حال اوراق بهادار می توان مدل های ارزش گذاری مبتنی بر سود باقیمانده را به کار رفت.

مفهوم مازاد خالص و مازاد ناخالص سودهای حسابداری، پایه های مدل حسابداری حقوق صاحبان سهام را تشکیل می-دهد، این مفاهیم و پویایی خطی اطلاعات سودهای حسابداری براساس فرایند وینر با استفاده از مبانی مکتب نئوکلاسیک اقتصادی بررسی می شود. قیمت سهام را می توان به متغیر های ارزش دفتری سهام، سودهای حسابداری و سودهای نقدی پیوند داد، ۱۶۰ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1389 تا 1397بعنوان نمونه انتخاب شده است. نتایج نشان می دهد در مدل اطلاعات سودها، برای ارزش دفتری سهام یک دوره قبل، ضریب مثبت و برای ارزش دفتری سهام جاری، ضریب منفی و بطورکل برای تغییر در ارزش دفتری سهام، ضریب مثبت ایجاد شده است، که نشان دهنده پویایی اطلاعات سودها است. سودهای غیرعادی با سود دوره قبل و ارزش دفتری سهام دوره قبل و همچنین با ارزش دفتری سهام دوسال قبل همبستگی دارد. بنابراین علامت ضرایب در مدل پویایی اطلاعات سودها مستقل از عامل حذف اثر تورم اقتصادی خواهد بود. محافظه کاری مستتر در پویایی اطلاعات بر علامت ضرایب مدل پویایی تاثیر ندارد اما وزن های ارزش دفتری سهام و سودهای غیرعادی به تعدیلات ناشی از سیاست های محافظه کاری حسابداری مربوط است. هرچه پویایی خطی اطلاعات بیشتر باشد، فرصت های آربیتراژ در بازارهای سرمایه کاهش می یابد، لذا، سبب افزایش رقابت در بازار و کاهش رانت های اقتصادی می شود.

پژوهش های حسابداری وابستگی ضرایب ارزش گذاری به هزینه سرمایه، سیاست های محافظه کارانه حسابداری، تورم، و اهرم مالی را بدون در نظر گرفتن اثر اطلاعات سال های قبل بررسی کرده اند. در این مطالعه، با توجه به مفهوم مازاد خالص و مازاد ناخالص فرض می شود وابستگی ضرایب ارزش گذاری به صورت فرایند تصادفی پیوسته در طول زمان است، که به آن حرکت پویای براونی استاندارد می گویند. برای این منظور، با استفاده از دو معیار محافظه کاری- نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری و ضریب محافظه کاری شرطی – 172 شرکت به عنوان نمونه طی سال های 1388 تا 1395 در ده دهک دسته بندی شده اند. بر اساس نتایج، تغییرات ضرایب مدل های ارزش گذاری در دهک های مزبور، اثر اطلاعات سال های قبل بر ارزش جاری را نشان می دهد. همچنین دهک بندی شرکت ها بر اساس نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری، ضرایب مدل (2) این مطالعه را بهبود می بخشد و این نسبت، در مقایسه با معیار محافظه کاری شرطی حسابداری، پویایی خطی اطلاعات در ارزش گذاری سهام را قوی تر اندازه گیری می کند.