مارپیچ همکاری سه جانبه

در تحقیق انجام شده در زمینه ارتباط دانشگاه، صنعت و دولت برای توسعه فنّاوری، ابتدا با مطالعات کتابخانه ای، تجارب و عملکرد سازمانهای پیرامونی داخلی و ادبیات موضوع در ممالک خارجی، مورد بررسی قرار گرفت. علاوه برآن مطالعه تطبیقی از تجارب پنج کشور انگلستان، استرالیا، تایلند، اندونزی وترکیه انجام شد. سپس مطالعه میدانی در سطح دانشگاهها، صنایع (شرکتها) و برخی از سیاستگذاران و متخصصان به عمل آمد. یافته ها ضمن به تصویرکشیدن وضعیت موجود، میزان تعامل بازیگران نظام توسعه فنّاوری ایران، عوامل ساختاری وغیر ساختاری اثرگذار بر امر ارتباط دانشگاه و صنعت و سازوکارهای مؤثر در توسعه ارتباط متقابل را شفاف می سازند. افزون بر آن با نگرش به دیدگاههای دوبخش علمی وصنعتی تحت بررسی، فرایند مدیریتی کلان و خرد حاکم بر روابط متقابل مطرح می شود و مکانیسمهای اثربخش، نتایج و پیشنهادات اجرایی و کاربردی نیز ارائه می گردد. در این مقاله به داده های گردآوری شده و تحلیل توصیفی یافته های تحقیق مذکور به اختصار اشاره می شود.

از ابعاد توسعه که نظر ملتها را به خود جلب کرده است، توسعه اقتصادی است. تجارب ممالک دنیا بیانگر آن است که توسعه اقتصادی در صورتی تحقق می یابد که علاوه بر وجود تناسب در ساختارها و تعامل در بخش های مختلف جامعه، توسعه صنعتی نیز محقق شود. با توسعه سریع علوم و فناوری سرعت صنعتی شدن نیز چه در سطح داخلی کشورها و چه در سطح جهانی به طرز چشمگیری افزایش می یابد. از طرفی، ارتباط علم و فناوری و به واقع کنش متقابل و پیوند دانشگاه و صنعت، توسعه علم و فناوری را شتاب می بخشد و شتاب آنها موجب تسریع در رشد و توسعه اقتصادی و صنعتی می شود و توسعه صنعتی نیز مستلزم پیشرفت و توسعه فناوری است. بر اساس تحقیقات انجام شده، پیشرفت فناوری صرفا به عملکرد داخلی بنگاه ها(صنایع) وابسته نیست و شدیداً متأثر از کنش متقابل و روابط متعامل آنها با دانشگاه ها و سایر سازمان های مرتبط است. بنگاه ها به منظور توسعه فعالیت های نوآوری تکنولوژی با دیگر سازمان های تولید کننده دانش مانند دانشگاه ها، مراکز تحقیقات و توسعه و سایر بنگاه ها رابطه برقرار می کنند. اگر این رابطه به طور ضعیف برقرار شود، توسعه و پیشرفت فناوری نیز به آهستگی میسر می شود. در این مقاله ضمن اشاره به سیستم های توسعه فناوری و الگوهای نوآوری، شاخص های سیستم ملی نوآوری و روند تحولات در آموزش مهندسی که بستر مناسب توسعه فناوری و صنعتی است نیز بیان می شود. در ادامه، با رجوع به نتایج یک مطالعه میدانی در بخش های علمی و صنعتی کشور ما به بیان ویژگی های سیستم مذکور می پردارد و در نهایت، راهکارهایی را برای بهبود تعامل حوزه های علمی و صنعتی و آموزش مهندسی به عنوان زمینه ساز توسعه فناوری ارائه می کند.