ازن

تبریز بعنوان یکی از پنج شهر بزرگ صنعتی و دومین شهر آلوده کشور به حساب می آید. مکانیابی مراکز صنعتی در غرب و جنوب غربی تبریز و وزش باد غالب در فصل های سرد از آن جهات، باعث آلودگی هوای شهر تبریز می شود. براساس اطلاعات اداره کل حفاظت محیط زیست استان آذر بایجان شرقی در سال 84، 60 درصد آلودگی هوای تبریز مربوط به صنایع سنگینی است که در جنوب غربی و غرب آن مکانیابی شده اند. در این مقاله یک مدل برمبنای رگرسیون چندگانه (روش خطی) و یک مدل دیگر بر اساس شبکه عصبی (روش غیرخطی) به منظور پیش بینی کوتاه مدت غلظت ازن برحسب شرایط آب و هوایی برای شهر تبریز ارایه شده و در ادامه به مقایسه نتایج به دست آمده از مدل خطی و غیر خطی پرداخته شده است. داده های هواشناسی این تحقیق شامل سرعت باد، رطوبت نسبی، جهت باد، درجه حرارت، بارندگی، فشار هوا، مقدار تابش و مقدار تبخیر از اداره هواشناسی تبریز (ایستگاه هواشناسی تبریز) و داده های آلودگی هوا (غلظت ازن) از اداره کل محیط زیست استان آذربایجان شرقی تهیه گردیده است. در این تحقیق داده های ماههای آذر و دی سال 1385 به صورت ساعتی مورد استفاده قرار گرفته است. داده های آلودگی هوا از میانگین چهار ایستگاه اندازه گیری موجود در تبریز، به دست آمده است. برای آموزش بهینه شبکه، پارامترهای هواشناسی در این پژوهش قبل از اینکه وارد شبکه شوند در محدوده 0 و 1 و غلظت آلودگی در محدوده 9/0- و 9/0 نرمالیزه شدند و از 1253 داده نرمالیزه شده 650 داده برای آموزش شبکه،404 داده برای تایید شبکه و 199 داده برای تست شبکه انتخاب گردید. نتایج به دست آمده نشان می دهند که مدل شبکه های عصبی توانایی بیشتری نسبت به روشهای خطی (رگرسیون چندگانه) داشته است. بطوریکه ضریب همبستگی در مدل رگرسیون چندگانه 45/0 در حالیکه ضریب همبستگی در شبکه های عصبی 91/0 بوده است.

عارضه خشکیدگی خوشه خرما در طی بیش از دو دهه خسارت فراوانی به اقتصاد این مناطق و کشور وارد ساخته، تاکنون تمامی عوامل ایجاد این عارضه شناسائی نشده است هدف اصلی این پژوهش UV ازن (O3) و فراسنج های اقلیمی، بر شدت ایجاد عارضه پژمردگی و خشکیدگی خوشه خرما می باشد، اطلاعات بوسیله مدل شبکه عصبی مصنوعی 1 و مدل رگرسیون درجه سه حاصل از مؤلفه اصلی مورد مطالعه قرار گرفتند. با توجه به میزان ضرایب تعیین دو مدل، مدل رگرسیون شبکه عصبی با ضریب تعیین R2 =0/999 0 و مدل رگرسیون درجه سه حاصل از مؤلفه اصلی با ضریب تعیین 92% =R2 بترتیب بهترین پیش بینی را به ما می دهند. نتایج نشان دادند که عارضه خشکیدگی خوشه خرمای مضافتی با دما، تابش فرابنفش، و ازن رابطه مستقیم و با میزان رطوبت نسبی رابطه معکوسی دارد