مروری بر بازاریابی کتاب در ایران و جهان با تاکید بر بازاریابی کتاب کودک(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در ادبیات بازرگانی امروز دنیا، بازاریابی به معنی کلیه تلاشهایی است که یک کارآفرین اقتصادی برای طراحی، تولید، توزیع یا فروش کالا و خدمت به مصرف کننده نهایی و جلب رضایت او متحمل میشود. امروزه در کنار فروش و عرضه کالاهای سنتی و مواد طبیعی و مصرفی، کالاها و خدمات فرهنگی نیز جایگاه اقتصادی ویژهای دارند و ناشران به عنوان تولیدکنندگان یکی از شاخصترین اقلام فرهنگی یعنی کتاب، به استفاده از روشهای بازاریابی نیاز دارند. بازاریابی از دو نظام کلی پیروی میکند: محصولگرا[3] و بازارگرا[4]. با توجه به تمرکز نظام بازارگرا بر مصرفکننده[5] و نیازهای او و خصوصیات کتاب به عنوان یک کالای فرهنگی، استفاده از نظام بازارگرا برای بازاریابی کتاب توصیه میشود. بازاریابی کتاب به شیوههای گوناگونی قابل اجراست. برگزاری نمایشگاههای کتاب[6]، و بازارگرا. با توجه به تمرکز نظام بازارگرا بر مصرفکننده و نیازهای او و خصوصیات کتاب به عنوان یک کالای فرهنگی، استفاده از نظام بازارگرا برای بازاریابی کتاب توصیه میشود. بازاریابی کتاب به شیوههای گوناگونی قابل اجراست. برگزاری نمایشگاههای کتاب،نوآوری در اداره کتابفروشیها و استفاده از فناوریهای جدید برای فروش کتاب، آگهیهای تجاری، توزیع هدایای تبلیغاتی، انتشار دورهای فهرست انتشارات توسط ناشران، نقد و بررسی کتابها در مطبوعات، وبلاگها، کتابخانههای عمومی و سایر مراکز فرهنگی، توجه بیشتر به وضعیت ظاهری کتاب، برگزاری جشن رونمایی کتاب، چاپ پوستر، اقتباسهای ادبیو... از جمله روشها و فعالیتهایی است که به رونق بازاریابی کتاب در ایران کمک مینماید. بر اساس نمونههای موجود، اعمال برخی از این روشها در میان ناشران کودک، شایعتر از ناشران بزرگسال بوده است. در عین حال، بسیاری از ناشران ایرانی تمایلی به سرمایهگذاری و فعالیت گسترده در حوزه بازاریابی کتاب ندارند، زیرا هزینههای مترتب بر این نوع فعالیتها را بیشتر از میزان سودی که به تجارت آنها باز میگرداند، میدانند.