برنامه درسی مساله محور

هدف مقاله حاضر ارزشیابی اثربخشی کاربست رویکرد نوین آموزشی در آموزش های صنعتی است. روش پژوهش از نوع شبه آزمایشی بوده و از طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. نمونه آماری متشکل60 نفر از کارگران شرکت ایران خودرو خراسان بوده که بصورت تصافی انتخاب و به گروه های آزمایش و کنترل انتصاب تصادفی یافتند. ابزارهای پژوهش شامل سه پرسش نامه جهت سنجش رضایت، نگرش و تغییر رفتار فراگیران و آزمون پیشرفت تحصیلی برای سنجش یادگیری بود. نتایج نشان داد که بکارگیری رویکرد برنامه درسی مساله محور در آموزش های صنعتی موجب افزایش اثربخشی دوره های آموزشی می شود (000/0p) و تغییر عملکرد شایسته تری (022/0>p) در قیاس با فراگیران گروه موضوع محور داشتند.

این مقاله با هدف واکاوی و توصیف فهم برنامه درسی مدرس برای تدریس در کلاس درس و نگاه پداگوژی مبتنی بر تجربه زیسته مدرسان دپارتمان برنامه درسی و پداگوژی دانشگاه بریتیش کلمبیا تدوین شده است. داده ها بر اساس یک طرح پژوهش کیفی از نوع مطالعه موردی کمک کننده با رویکرد پدیدارشناختی و به کمک مصاحبه نیمه ساختار یافته باز پاسخ جمع آوری شده اند و در تکمیل از شیوه مشاهده کلاس درس استفاده شد. تحلیل داده ها بر مبنای استقرای تحلیلی انجام گرفت. مشارکت کنندگان در این پژوهش از میان اعضای هیات علمی دپارتمان برنامه درسی و پداگوژی به شیوه هدف مند بر اساس سه ملاک رتبه  استادی، تجربه تدریس و حوزه فعالیت به تعداد هفت مدرس در حوزه های نظریه پردازی برنامه درسی، برنامه درسی تربیت معلم، برنامه درسی و دانش پژوهی تربیت معلم، آموزش علوم، آموزش هنر، آموزش مطالعات اجتماعی، و آموزش عالی انتخاب شدند. یافته ها پانزده مولفه در زمینه فهم برنامه درسی و چهارده مولفه در زمینه نگاه پداگوژی را نمایان ساختند. با تامل بر یافته ها این معنا استنباط شد که فهم برنامه درسی و نگاه پداگوژی مدرسان متاثر از دو نوع پارادایم است. پارادایمی که برنامه درسی به عنوان طرح ناتمام و گفتمان پیچیده فهمیده می شود. این فهم از برنامه درسی با پداگوژی تحول درونی به کمک توسعه دید نظری، انتقادی و معنوی دنبال می شود. دیگری، برنامه درسی به عنوان طرح مدون مساله محور فهمیده می شود که از پداگوژی ساخت و فهم دانش به کمک توسعه دید انتقادی، چند صدایی و اندیشه ورزی استفاده می کند.

پیشینه و اهداف: این تحقیق باهدف طراحی و اعتبار سنجی الگوی برنامه درسی مساله محور با تاکید بر نقش مهارت های زندگی در دوره اول متوسطه انجام شد. روش ها : روش پژوهش از نوع آمیخته و طرح اکتشافی است. در بخش کیفی از روش تحلیل محتوای کیفی جهت دار برای طراحی الگو و در بخش کمی از روش پیمایشی برای اعتبارسنجی الگو استفاده شد. دادهها از طریق اسناد بالادستی و متون علمی در بازه زمانی 2023-2000 گردآوری گردید. روش تحلیل داده ها در بخش کیفی کدگذاری استقرایی و در بخش کمی، تحلیل عاملی تأییدی شاخص های توصیفی میانگین، انحراف معیار و آزمون استنباطی کندال (W) بود. پس از دستیابی به الگوی پیشنهادی از طریق پرسشنامه محقق ساخته با 16 نفر از صاحب نظران به روش نمونه گیری هدفمند جهت اعتبار سنجی الگو نظرخواهی شد. یافته ها: از جمله نتایج به دست آمده در این پژوهش، 70 کد محوری مربوط به ویژگیهای عناصر هدف، محتوا، تدریس، فعالیتهای یادگیری، گروه بندی، منابع، زمان، مکان و ارزشیابی بود. در مرحله کمی پس از تحلیل عاملی تأییدی پرسشنامه محقق ساخته توسط نرم افزار PLS  انجام شد و الگوی بدست آمده، با ۷۰ متغیر، پس از تحلیل عاملی تأییدی و برازش مناسب و همچنین بررسی توافق صاحب نظران، اعتبار سنجی و ارائه شد. نتیجه گیری: در نتیجه پیاده سازی طرح برنامه درسی مورد نظر با تاکید بر نقش مهارت های زندگی دانش آموزان اول متوسطه  بدست آمده در مدارس اول متوسطه، می تواند در راستای اهداف آموزشی بسیار موثر واقع شود.