اقلام تعهدی اختیاری و غیراختیاری

هدف این پژوهش بررسی رابطه بین کیفیت اقلام تعهدی و سطح نگهداری داراییهای نقدی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این پژوهش برای تعیین کیفیت اقلام تعهدی از الگوی دچو و دیچو (2002) و برای تفکیک اقلام تعهدی به اختیاری و غیر اختیاری از الگوی تعدیل شده جونز و هم چنین برای اندازه-گیری میزان داراییهای نقدی نگهداری شده توسط شرکتهای بورس از دو الگوی اوزکان و اوزکان (2004) و اپلر و همکاران (1999) استفاده شده است. در این پژوهش، 54 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1387 - 1381 بررسی، و به منظور آزمون فرضیه ها از داده های تلفیقی با تأثیرات ثابت و نرم-افزار اقتصادسنجی ایویوز 6 استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که بین کیفیت اقلام تعهدی و سطح نگهداری داراییهای نقدی، رابطه مثبت و غیرمعنی دار ولی بین کیفیت اقلام تعهدی اختیاری و غیراختیاری با سطح نگهداری داراییهای نقدی به ترتیب رابطه منفی و معنی دار و منفی و غیرمعنی دار وجود دارد. نتایج هم چنین نشان می-دهد که شرکتهای بزرگتر و شرکتهای دارای سایر داراییهای نقدی جایگزین وجه نقد، میزان وجه نقد کمتری نگهداری می کنند و در مقابل، شرکتهای دارای میزان بازدهی بیشتر بر وجه نقد (هزینه فرصت سرمایه گذاری در داراییهای نقدی)، میزان وجه نقد بیشتری نگهداری می کنند.

سود حسابداری شامل اجزای نقدی و تعهدی است. ادبیات غالب در حوزه مدیریت سود، اقلام تعهدی اختیاری را فرصتطلبانه دانستهاند. این در حالی است که مدیران همچنین میتوانند از اقلام تعهدی اختیاری برای علامتدهی اطلاعات خصوصی دستنیافتنی برای برونسازمانیها، به بازار استفاده کنند. از آنجاییکه قابلیت اتکای صورتهای مالی، شامل سود، به میزان زیادی به کیفیت حسابرسی انجام شده بستگی دارد، لذا درک چگونگی توجه بازار به کیفیت حسابرسی به هنگام ارزشگذاری سود و اجزای آن، از اهمیت بالایی برخوردار است. در این راستا، در مطالعه حاضر تلاش شد تا با استفاده از دادههای 125 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1390 تا 1394 و مدل دادههای ترکیبی به بررسی تأثیر کیفیت حسابرسی بر ارزشگذاری سود و اجزای آن توسط بازار سرمایه پرداخته شود. نتایج بررسی ها نشان داد که سودخالص و مقدار اقلام تعهدی اختیاری تأثیر مستقیم و معنادار بر بازده سهام دارند؛ مقدار کل اقلام تعهدی بر بازده سهام تأثیر معکوس و معنادار دارد؛ جریان نقد عملیاتی و مقدار اقلام تعهدی غیراختیاری بر بازده سهام موثر نیستند؛ کیفیت حسابرسی موجب تضعیف ارتباط مستقیم بین سودخالص و بازده سهام میگردد؛ و کیفیت حسابرسی بر ارتباط بین کل اقلام تعهدی، اقلام تعهدی اختیاری و غیراختیاری و جریان نقد عملیاتی با بازده سهام موثر نیست.