چسبندگی دانش

در این مقاله، پس از پرداختی به اهمیت مطالعه ی فراموشی فعال دانش در سازمان، تعاریف مختلف ارائه شده در ادبیات موضوع درخصوص فراموشی سازمانی و فراموشی فعال دانش مورد بررسی قرار گرفته و مفاهیم و ویژگی های مهم و کلیدی که باید در تعریف فراموشی فعال دانش مدنظر قرار داده شود، استخراج شده است. بر این اساس، فراموشی فعال دانش به عنوان یک فعالیت ارادی و سیستماتیک و با توجه به ارزش دانش های سازمان به مدیریت دانش های کهنه و قدیمی می پردازد. سپس به منظور بررسی عمیق ارتباط بین فرآیند فراموشی فعال دانش با میزان چسبندگی دانش به افراد و زمینه ی سازمان به گردآوری اطلاعات کیفی منسجم از طریق موردکاوی به عنوان یکی از روش های تحقیق کیفی پرداخته شده است. براساس نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده می توان بیان کرد که با افزایش چسبندگی دانش به افراد و شرایط سازمان، فرآیند فراموشی فعال دانش با مقاومت های بیشتری مواجه شده و سازمان باید زمان و تلاش بیشتری را برای فراموشی دانش کهنه تخصیص دهد. نتایج این پژوهش می تواند کمک بسزایی به مدیران سازمان ها درخصوص نحوه مدیریت دانش های کهنه و قدیمی خود براساس میزان چسبندگی دانش به افراد و زمینه ی سازمان، ارائه دهد.

هدف: هدف این پژوهش، تعیین میزان تأثیر ابعاد فردی و سازمانی بر ایجاد مقاومت در برابر فرایند تغییر برنامه ریزی شده با توجه به نقش آموخته زدایی و چسبندگی دانش در طرح تجمیع کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد بود. روش: این پژوهش از نوع کاربردی است که با شیوه پیمایشی و رویکرد ترکیبی در گردآوری داده ها و بر پایه مطالعه موردی انجام شد. جامعه پژوهش حاضر را سه گروه تشکیل دادند؛ کتابداران (40 نفر)، مدیران میانی (11 نفر) و مدیران ارشد (5 نفر) کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد. ابزارهای گردآوری داده ها از این سه گروه شامل پرسشنامه، بحث گروهی متمرکز و مصاحبه به تفکیک سه مرحله انجمادزدایی، اجرای تغییر و انجماد مجدد بود. یافته ها: در دو مرحله انجمادزدایی و اجرای تغییر، در بعد فردی، نیروهای پیش برنده بیش از نیروهای بازدارنده بود اما در بعد سازمانی، نیروهای بازدارنده بر نیروهای پیش برنده غلبه داشتند. برآیند کلی نیروهای این دو مرحله، منفی و نشان دهنده غلبه نیروهای بازدارنده در زمان پیش از تجمیع و هنگام اجرای آن است. افزون بر آن، مشخص شد که در مرحله انجماد مجدد، در هر دو بعد فردی و سازمانی، نیروهای پیش برنده بیش از نیروهای بازدارنده بوده و برآیند نیروهای مربوط به این مرحله مثبت است. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش به تقویت این استنباط نظری کمک کرد که در جامعه مورد پژوهش، "عوامل سازمانیِ چسبندگی دانش در مقایسه با عوامل فردی آن، تأثیر بیشتری بر ایجاد مقاومت در برابر تغییر برنامه ریزی شده داشته است". از دستاوردهای این پژوهش، تأیید ارتباط میان آموخته زدایی، چسبندگی دانش و تغییر سازمانی است.