انسجام اجتماعی و روابط اجتماعی

این مقاله به بررسی میزان و تأثیر سرمایة اجتماعی بر روابط اجتماعی ساکنان مجتمع های مسکونی می پردازد. به منظور دستیابی به این هدف از بین مولفة های گوناگون سرمایة اجتماعی تأثیر مولفة هایی چون آگاهی، اعتماد، مشارکت، تعهد اجتماعی، تکالیف اجتماعی و انسجام اجتماعی بر روابط بین ساکنان مجتمع های مسکونی مورد بررسی قرار گرفته است. چارچوب نظری این پژوهش در حوزة سرمایة اجتماعی و شاخصه های آن با استفاده از نظرات پاتنام، کلمن، فوکویاما و بوردیو و ... ساخته شده است. روش تحقیق در این پژوهش پیمایش و ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه دارای اعتبار و پایایی است. جامعة آماری مورد پژوهش ساکنان مجتمع های مسکونی دو منطقة ملک شهر و سپاهان شهر و حجم نمونه در هرکدام از مناطق 192 نفر بوده است. شیوة نمونه گیری، نمونه گیری در دسترس بوده است و برای آزمون فرضیه ها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که سرمایة اجتماعی رابطه معنا دار (r=%48) با روابط اجتماعی مجتمع های مسکونی تأثیر دارد. از مولفة های گوناگون سرمایة اجتماعی، تعهد اجتماعی و تکالیف اجتماعی به اندازه مساوی(25%= 2) تأثیر گذار بودند، ولی بقیه مولفة ها، هر چند از نظر آماری معنادار بوده، ولی در این دو منطقه یکسان نبود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی حاشیه نشینی و سرمایه اجتماعی مقایسه زنان در مناطق حاشیه ای و غیر حاشیه ای شهر ساری انجام پذیرفت. برای بررسی این هدف، ترکیبی از نظریه های پاتنام، فوکویاما، اوفه و فوش به کار رفته است. اين تحقيق از حيث روش، توصیفی (پیمایشی) از نوع زمینه یابی و کاربردی بوده است. جامعه آماری را 143764 نفر از زنان ساروی بالای 15 سال تشکیل داده اند. بر اساس جدول نمونه گیری استاندارد مورگان، 384 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده اند. برای دسترسی به نمونه از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای استفاده شده است. ابزار گردآوري داده مورد نظر، پرسشنامه سرمایه اجتماعی بوده است. نتایج تحقیق نشان داد که بین سرمایه اجتماعی و ابعاد آن (مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی و روابط اجتماعی) در بین زنان مناطق حاشیه نشین و غیر حاشیه نشین شهر ساری، تفاوت معناداری وجود دارد. یافته های تحقیق بیانگر آن است که زنان مناطق حاشیه نشین، سرمایه اجتماعی (مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی و روابط اجتماعی) کمتری نسبت به زنان مناطق غیر حاشیه نشین دارند. برای تقویت سرمایه اجتماعی در مناطق حاشیه نشین پیشنهاد می شود از سازمان های مردم نهاد مستقل حمایت شود و امکانات فرهنگی و تفریحی این مناطق تقویت شود.