روش تاکسونومی عددی

امروزه نقش اساسی ورزش در ابعاد گوناگون زندگی انسان باعث شده است تا کلیه کشورها به صورت جدّی و برنامه ریزی شده در عرصه های مختلف ورزشی سرمایه گذاری کنند. نفوذ ابعاد مختلف ورزش در جامعه بالاخص از جنبه های اقتصادی آن، به جایی رسیده است که از آن به عنوان یکی از شاخص های مهم توسعه اقتصادی و اجتماعی یاد میشود و موفقیت های ورزشی در ابعاد همگانی و قهرمانی را برابر با توسعه شاخص های اقتصادی و اجتماعی میدانند. از آنجا که پیش نیاز موفقیت در هر زمینه ای فراهم آوردن امکانات و زیرساخت های لازم برای انجام آن است، مقاله حاضر با هدف بررسی و تجزیه و تحلیل برخورداری استان های ایران از امکانات ورزشی و تربیت بدنی در سال 85-1384 تدوین شده است. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی-تحلیلی است و جامعه آماری آن را استان های ایران تشکیل میدهند. داده های مورد نیاز این پژوهش شامل شاخص های ورزشی و تربیت بدنی میباشد و آمار و اطلاعات مربوط به آن، از مرکز آمار و اطلاعات سازمان تربیت بدنی و سالنامه های آماری کل کشور تهیه شده است. به منظور تعیین درجه توسعهیافتگی ورزشی و تربیت بدنی، از روش تاکسونومی عددی با استفاده از 20 شاخص بهره گیری شده است. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که از میان استان های موجود در ایران، تنها استان سمنان است که با درجه توسعهیافتگی 495/0 و 712/0 در سال های 1384 و 1385 در زمره استان های برخوردار از امکانات ورزشی و تربیت بدنی قرار داشته است. به عبارت دیگر، بیش از 93 درصد از استان های ایران از امکانات ورزشی و تربیت بدنی کافی محروم بوده اند. محروم ترین استان های کشور از لحاظ شاخص های فوق در دو سال مورد بررسی، استان های اصفهان، کهگیلویه و بویراحمد، کرمان و سیستان و بلوچستان بوده اند. نتایج این تحقیق به مسئولان و برنامه ریزان کمک میکند تا با شناخت استان های توسعه نیافته یا کمتر توسعهیافته در امر ورزش به منظور کاهش ناهمگنیها و بهبود زندگی ساکنان آنها، اولویت سرمایه گذاریها را به این مناطق اختصاص دهند.

استفاده بهینه از منابع تولیدی یکی از عوامل مؤثر در موفقیت اقتصادی کشورهاست. برای دستیابی به این مهم تعیین قابلیت ها و مزیت مناطق و استان ها ضروری است؛ زیرا در این حالت می توان تخصیص منابع را به صورت بهینه انجام داده و راندمان تولید را بالا برد. در این راستا، در این پژوهش اولویت های تولیدی و سرمایه گذاری در بخش های مختلف اقتصادی استان فارس مطالعه شده است. برای این امر از روش تاکسونومی عددی و تحلیل عاملی و شاخص های متعدد استفاده شده و فعالیت های تولیدی استان در سه بخش کشاورزی، خدمات و صنعت اولویت بندی شده است. بر اساس نتایج تحقیق، در بخش محصولات زراعی استان، فعالیت های مربوط به تولید گندم، لوبیا و حبوبات، در بخش فعالیت های باغی، فعالیت های مربوط به تولید شفتالو، لیموترش و بادام و در بخش فعالیت های دامی نیز تولید گوشت گوسفند، گوشت گاو، گوشت گاومیش جزو اولویت های اول تا سوم زیربخش های بخش کشاورزی می باشند. در بخش خدمات، بر اساس شاخص ترکیبی، فعالیت های عمده فروشی، خرده فروشی و حمل ونقل جاده ای جزو سه اولویت اول این بخش در استان فارس بوده است. همچنین در بخش صنعت، بر اساس شاخص ترکیبی، فعالیت های تولیدی ساخت وسایل الکترونیکی و برقی، محصولات کانی غیرفلزی و ساخت فلزات اساسی به عنوان اولویت های اول تا سوم بخش صنعت استان فارس شناسایی شده است.