۱.
کلیدواژه‌ها:
قرآن طبیعت معماری انسان زنبورعسل بیونیک
آموزه های قرآن کریم در عین حال که متضمن کلیات برنامه زندگی بشری ، در جهت هدایت اوست، دربردارنده معارف و حقایق ارزشمندی در زمینه های گوناگون هست یشناسی نیز هست فرهنگ قرآن چه به جهان و چه به اسلام، دیدگاه صرفاً مادی ندارد؛ بلکه افقی تازه را رو به انسان و جهان، به منظور پیوند آن دو م یگشاید. در مقاله حاضر به بررسی معماری انسانی و الهاماتی که انسان ها از معماری زنبورعسل گرفت هاند، و هم چنین به آیاتی از قرآ ن که به این حشره مرتبط است اشاره شده؛ و نیز نمونه ای از بناهای شاخص که از این موجود الهام گرفته شده معرفی می شود.
۲.
کلیدواژه‌ها:
پیامبران قرآن عطار منطق الطیر
در این مقاله شخصیت های قرآنی، انبیای الهی هستند که نام آن ها در قرآن ذکر شده و احکام خداوند را به مردم ابلاغ می کردند. اعمال و رفتار این برگزیدگان در شعر شاعران فارس یزبان به نام « منطق الطیر » وفور به کار رفته است. عطار شاعر سبک خراسانی، از 16 شخصیت قرآنی در در ابیات « منطق الطیر » برده و به زندگی، رفتار و سجایای اخلاقی آن ها اشاره کرده است. او در مختلف با ساختاری منسجم و زیبا، برای به جلو بردن داستان از ویژگی های خاص پیامبران مثل صبر ایوب، زره سازی داوود، زیبایی یوسف و اعجاز حضرت محمد(ص) کمک گرفته، و در ابیاتی تلمیحات زیبایی وجود دارد که سرگذشت و زندگی پیامبران به نوعی با حالات و رفتار تعدادی از پرندگان گره خورده است.
۳.
کلیدواژه‌ها:
محکم متشابه تأویل علم به تأویل راسخون
از جمله پژوهش های قرآنی مطمح نظر مفسران و دانشوران علوم قرآنی، تبیین موضوع «محکم و متشابه» در قرآن است؛ که هفتمین آیه از سوره آل عمران بدان اشاره دارد. از آنجا که شناخت موضوع محکم و متشابه در پرتو دیدگاه ها و برداشت هایی است که توسط قرآن پژوهان از این آیه ارائه گردیده، این پژوهش با ارزیابی دیدگاه های قرآن پژوهان معاصر، نگرش ایشان در حوزه هایی مانند چگونگی آیات متشابه، تعریف و چیستی تأویل، و کیفیت دانش راسخون در علم را متفاوت یافته است. این مقاله پس از اشاره به کلیات این موضوع، به بررسی و نقد و تحلیل این دیدگاه ها پرداخته، و در تبیین محکم و متشابه به ارائه پیشنهادی دیگر همت گمارده است.
۴.
کلیدواژه‌ها:
ن و القلم حوت قسم ذوالنون تنزیل وحی
« ن و القلم » عنوانی است که لغت شناسان، علماء و مفسران نسبت به کاربرد آن در قرآن بحث مستوفی کرده، و اظهارنظرهای مشابه و گاهی متفاوت کرده اند؛ نگارنده ضمن ارائه اغلب آن اظهارنظرها بر آن شد، بررسی و روشن نماید که کدا میک از این نظریات مهم تر و نسبت به بقیه از ارجحیت برخوردار است. « قلم » چیست و « ن» چه می تواند باشد؟ آیا منظور جنس قلم است؟ یا آن مطالبی است که قلم می نگارد؟ سوگند به قلم چه چیزهایی را شامل می شود؟ چون گفته اند مقصود از سوگند، تأکید و تحقیق خبر است، تا آنجا که مانند:" لله یشهده ان المنافقین لکاذبون"را قسم دانسته اند، هرچند خبردادن از شهادت می باشد، چون وقتی شهادت برای تأکید خبر آمده، قسم نامیده شده است.
۵.
کلیدواژه‌ها:
قرآن کریم اعجاز قرآن اعجاز بیانی اعجاز ادبی اعجاز نحوی
در این پژوهش مبحث جدیدی با عنوان «عجاز نحوی» در قرآن طرح گردیده است. مقصود از اعجاز نحوی وجود کلمات و عباراتی در قرآن کریم است، که از دیدگاه نحویون دارای دو یا چند وجه اعرابی و نحوی است؛ به گونه ای که اولاً همه این وجوه از نظر معنایی مورد پذیرش بوده و معقول و مقبول به نظر می رسند؛ ثانیاً در پرتو این وجوه، معانی متفاوت و متنوعی از آیات و عبارات و کلمات قرآن به دست م یآید، به گونه ای که با ت وجه به وجود چنین امتیازی در را مطرح کرد و در باب « اعجاز نحوی قرآن » بخش های گسترده ای از آیات قرآن، م یتوان وجه آن سخن گفت. در بخش اول این مقال، چگونگی اعجاز نحوی تبیین گردیده و در بخش دوم مصادیق آن در دو سوره بقره و آل عمران ارائه شده است.
۶.
کلیدواژه‌ها:
کُرنیلیا شاک موسی (ع) فرعون آیات قرآن
پژوهش حاضر به معرفی و آسیب شناسی مقاله موس ی(ع) (Moses) در دائر ه المعارف قرآن (Encyclopaedia of the Qurān) پردازد . کُرنیلیا شاک نویسنده مقاله، در آن به بررسی کودکی موسی(ع)، کشته شدن یکی از قبطیان، عزیمت موسی(ع) به مدین، نبوت موسی(ع)، صبر موسی(ع)، نجات موسی(ع) و هلاکت فرعون پرداخته است . مقاله یادشده نکات مثبتی دارد، اما برخی از مطالب مطرح شده در آن قابل نقد است . موارد نقدپذیر عبارت اند از: اقتباس قرآن از کتب عهدین، درآوردن پای پوش، صحف موسی(ع) و رؤیت خدا.
۷.
کلیدواژه‌ها:
قرآن عهد جدید معاد نفس بدن
پیروان ادیان آسمانی همگی معتقد به زندگی بعد از مرگ بوده ، و آن را یکی از اساسی ترین مسائل مذهبی به شمار می آورند. عموم پیامبران همراه دعوت به توحید، از معاد و حیات پس از مرگ نیز سخن گفته، و ایمان به جهان آخرت را سرلوحه برنامه خود قرار داده اند . معاد و سرنوشت نهایی جهان بشریت از آموزه هاى مهم، حیاتى و مشترک ادیان آسمانی است که از رهاورد تطبیق آن، دستاوردهاى عظیم فکرى و کاربردى نصیب آدمیان می شود. از این رو نوشتار حاضر بر آن است که معاد را در بستر تفکر اسلامى و مسیحى، به صورت تطبیقى مورد کاوش قرار دهد که معاد جسمانی و روحانی، تلازم نفس و بدن، و ثواب و عقاب، محور موضوعات مورد بحث آن را تشکیل می دهد.
۸.
کلیدواژه‌ها:
عالم آرای نادری محمدکاظم بیگ افشاریه شعر تعلیمی شعر اخلاقی
« عالم آرای نادری » نوشته محمدکاظم مروی مفصل ترین زندگینامه نادرشاه افشا ر، و یکی از برجسته ترین آثار تاریخی عبرت آموز قرن دوازدهم هجری است. نثر محمدکاظم به تداول عامه ماوراءالنهر در آن عصر نزدیک است و متناسب با داستان پردازی است. تعداد زیادی از این اشعار از نوع تعلیمی و اخلاقی است و نویسنده در پی آن است که در ضمن بیان حوادث و رخدادهای تاریخی، نکته های اخلاقی و اندیشه های پسندیده مذهبی و عرفانی، و علوم و فنون را به مردم یادآور شود، و نکته های ظریف قرآنی را نیز به مخاطب یادآور شود. این مقاله سعی دارد با روش کتابخانه ای و سندکاوی، و آوردن نمونه هایی از اشعار تعلیمی و اخلاقی این اثر، گوشه ای از برجستگی ها و جذابی تها و آموزه های قرآنی این کتاب تاریخی را بازگو کند.
