وجیهه طالبی

المپیک 2012 لندن یک فرصت استثنایی است؛ 883 میلیون دلار ارزش اسپانسری دارد، هفت هزار قرارداد سرمایه گذاری مستقیم و 75 هزار قرارداد غیرمستقیم ظرفیت آن است. حامیان و بازیگران اصلی آن شرکتهای بزرگ بین المللی هستند نظیر گوگل، مکدونالد، ایسر، پاناسونیک، سامسونگ، امگا، و نوکیا. بازیگران اصلی با کدام ظرفیت میلیون دلاری و به چه شکل و طریقی در بازیهای المپیک ایفاگر نقش خود هستند، موضوعی است که این اثر آن را دنبال میکند. تأسف آور آنکه برخی مستندات نشان میدهد تا چه حد بازیهای المپیک در مظان اتهامات سیاسی هستند.

تبلیغات پنهان"" در شماره های پیشین نشریه تشریح شد. نخست تبلیغات پنهان در شبکه های خبری معرفی شد؛ اینکه چگونه شبکه های خبری در زاویه ای آشکار و پنهان، آرم و لوگوی کالا و محصوی را بیمهابا در چشم بینندگان فرو میکنند. در شماره های بعدی توسعه مهندسی بازار، از گسترش تبلیغات پنهان در دنیای شعر و موسیقی یاد شد؛ اینکه چگونه خوانندگان مشهور غرب از نام تجاری اتومبیل سازان برجسته، شرکتهای عکاسی، و گوشیهای موبایل به وضوح نام میبرند. در شمارهی سیزدهم - بهار 1389 - از نمونه های جدید تبلیغات پنهان در رمانهای گوناگون از جمله هری پاتر سخن به میان آمد که شکلاتهای خاص در آن تبلیغات میشود. از کوششهای پنتاگون در نشریهی شمارهی چهاردهم - تابستان 1389 - یاد شد که نخست بازیهای رایانه ای را تولید و پخش کرد تا در پرتو آن بتواند جنگ خلیج فارس را آشکارا به راه اندازد و از قبح آن بکاهد. در شمارهی 15 - سال چهارم، مهر و آبان 1389 - تبلیغات پنهان در فیلمهای کارتونی و انیمیشن عنوان شد که چگونه کارتون ملوان زبل توانست شرکتهای تولیدکنندهی کنسرو اسفناج را از ورشکستگی و انحلال برهاند. و در نهایت در شمارهی پیشین توسعه مهندسی بازار - شمارهی 16، سال چهارم، آذر و دی 1389 - از تبلیغات پنهان و غافلگیرانه در ورزش به تفصیل سخن به میان آمد. اما در شمارهی حاضر - شمارهی 17، سال چهارم، بهمن و اسفند 1389 - تبلیغات پنهان در مجموعه های تلویزیونی مورد بحث است. در این شماره درمییابیم که تلویزیون یک شیوهی زندگی را میفروشد، و در واقع نوعی از انتخاب را میفروشد؛ حتی در جایی که هیچ انتخابی وجود ندارد. حامیان مالی برنامه های تلویزیونی و تبلیغات پنهان کیستند؟ پاسخ این پرسش و بسیاری از هزینه های تبلیغات پنهان در برنامه های تلویزیونی، اطلاعات ارزشمندی است که این اثر تقدیم خوانندگان میکند.

شرکت نوشابه سازی پپسی امریکا با بیشترین تبلیغات از بیش از ده ستاره ی جام جهانی برای نوشابه خود در سطح رسانه های جهان تبلیغ کرده است. پپسی برای این کار با استفاده از حیات وحش قاره افریقا و کشور افریقای جنوبی و همچنین بهره جستن از موزیکهایی با تم آفریقایی از ستاره ای همچون مسی، تیری آنری، دروگبا، کاکا و چند ستاره ی نام آشنای دیگر استفاده کرده است. لیونل مسی در طی برگزاری بازیهای جام جهانی 2010، با شرکت در تبلیغات رایانه ای آدیداس و شرکت گسترده در تبلیغات موزیکال پپسی در تازه ترین تبلیغات برای شبکه ی غذایی امریکانا، ناگت مرغ کنتاکی را تبلیغ کرد.

مسابقات ورزشی، همواره یکی از بهترین جایگاههای ارائهی تبلیغات به شمار میروند و شرکتهای تبلیغاتی نیز تلاش میکنند که با تبلیغ کالاهای خود، به سودآوری بیشتر تولیدکنندگان این محصولات کمک کنند. حمایت مالی یک بخش بسیار پرهزینه و البته پردرآمد از حواشی مسابقات ورزشی است. این نوع مناسبات تجاری بین شرکت پرداختکنندهی حق آگهی انحصاری و نهاد ادارهکنندهی مسابقات ورزشی چنان سختگیرانه و پردرآمد است که در چند دههی اخیر رقبای تجاری برای شکستن این انحصار از روشهای تبلیغاتی غافلگیرانه و حتی کمین گذاری برای حریف استفاده میکنند...

تبلیغات پنهان"" قدرت و نفوذ بیشتری دارد و این شیوه از سالهای پیش از سوی کارگزاران تبلیغات برای درآمدزایی و منافع بیشتر شرکتها در حال اجرا است. اثر حاضر که در پی می خوانید، جابه جا از تبلیغات پنهان در فیلمهای کارتونی و انیمیشن نام می برد که کوشیده اند برند، کالا،یا محصولی را به صورت غیر مستقیم و با ظرافت معرفی کنند. ویژگی برجسته ی این اثر در آن است که شما در پایان با طیف گسترده ای از فست فود ها، نوشابه ها، کفشهای ورزشی،شیرینی، اتومبیل،شوینده ها، رستورانها،...روبه روئید که هوشمندانه و ظریف در آغاز، وسط، پایان، و یا حاشیه ی کارتونها و انیمیشن ها جا خوش کرده اند. شایسته یاد آوری است که پیش از این خوانندگان با تبلیغات پنهان در فیلمها ی سینما، شبکه های خبری، شعر و موسیقی، کتاب، و بازیهای رایانه ای و ویدئویی آشنا شدند که مطالعه ی شماره های پیشین توسعه مهندسی بازار و مراجعه به آن ضروری است.