غلامعباس رحمانی

«سرمایه اجتماعی» به عنوان یکی از مفاهیم کاربردی و عمده در مکاتب جامعه شناسی جدید؛ از عوامل اساسی نیل به اهداف اجتماعی نیز محسوب می شود. نوشتار پیش رو قصد دارد تا با مشخص نمودن عناصر کمی و کیفی سرمایه اجتماعی در دوران دفاع مقدس، به بررسی و تأثیر آن بر تداوم انقلاب اسلامی ایران بپردازد. از این رو موضوع عمده این نوشتار چگونگی کارکرد سرمایه اجتماعی و معنوی در دوران دفاع مقدس می باشد. فرض اصلی بر این است که دفاع مقدس به تأسی از فرهنگ عاشورایی اسلام به تولید سرمایه اجتماعی و معنوی بالایی پرداخته و بدین ترتیب موجبات مقاومت و بالندگی جامعه اسلامی ایران در برابر تمام قدرت های استکباری جهان را فراهم نموده است. روش به کار گرفته شده در این تحقیق «توصیفی- تاریخی و تحلیلی» است؛ همچنین این نوشتار کوشیده است تا به کمک روش تحقیق اسنادی، ضمن مطالعه متون و آثار مربوط به دوران دفاع مقدس، با استفاده از تکنیک «سند پژوهی» به استخراج و تحلیل مصادیق پیروی از فرهنگ عاشورای حسینی (ع) و مفاهیم مرتبط با سرمایه اجتماعی و مؤلفه های آن، بپردازد. در این تحقیق مؤلفه های ساختاری، شناختی و ارتباطی سرمایه اجتماعی در زمان دفاع مقدس به صورت جداگانه؛ شناسایی و مورد بررسی قرار گرفته است. در همین راستا مدلی از مهم ترین مصادیق سرمایه اجتماعی و معنوی دفاع مقدس نیز ارائه شده است. محققان در پایان به این نتیجه رسیده اند که دوران طلایی دفاع مقدس، با پیروی از مکتب حسینی (ع) به تولید، غنا بخشیدن و تقویت سرمایه اجتماعی –آن چنان که در اسلام موجود می باشد- پرداخته و این سرمایه ها موجب مقاومت و پیروزی در زمان جنگ تحمیلی شده است. به نظر می رسد احیا و توسعه انقلاب اسلامی و همچنین بیداری ملل مسلمان دنیا در مسیر مبارزه با دشمنان، بدون رعایت مدل مذکور امکان پذیر نمی باشد.

با توجه به اهمیت موضوع زیبایی و بدن به ویژه در جامعه ی معاصر هدف این پژوهش بررسی ابعاد مختلف سرمایه ی فرهنگی و مدیریت بدن در میان زنان شهر کرمانشاه بود. جامعه آماری پژوهش زنان 15 تا 29 سال شهر کرمانشاه بود. تعداد 320 نفر از آنان به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. این پژوهش با استفاده از روش میدانی، تکنیک پیمایشی و ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته در زمینه سرمایه فرهنگی و مدیریت بدن بود. در جهت پاسخگویی به سؤال اصلی این پژوهش به بررسی و تحلیل رابطه میزان کل و همچنین ابعاد مختلف سرمایه فرهنگی چون سرمایه فرهنگی (بعد تظاهرات رفتاری)، سرمایه فرهنگی (بعد سرمایه فرهنگی عینیت یافته)، سرمایه فرهنگی (بعد معلومات درونی شده)، همچنین پایگاه اقتصادی، سن و وضعیت تأهل به عنوان متغیرهای مستقل و مدیریت بدن در میان زنان به عنوان متغیر وابسته پرداخته شد. نتایج تحقیق با استفاده از روش آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره حاکی از ان بود که به جز متغیر سن، بین تمامی متغیرهای مستقل با متغیر وابسته رابطه مثبت و مستقیم معناداری وجود دارد.

از جمله علل آسیب های ناشی از فناوری های نوین ارتباطات، مغایرت فرهنگ حاکم بر محتوای شبکه های ماهواره ای با ارزش های جامعه اسلامی و در نتیجه، بروز تحولات در حوزه ارزش های جامعه است. هدف این تحقیق، بررسی تأثیرات عوامل اجتماعی و فرهنگی، سرمایه اجتماعی، میزان دینداری و تأثیر محتوای مصرف ماهواره در ارزش های مدرن خانوادگی (مخالف با ارزش های سنتی و همسو با فرهنگ غربی) بوده است. جامعه آماری شامل مردان و زنان متأهل شهر فراشبند بوده، که با استفاده از فرمول کوکران، 400 نفر از آنان، به عنوان نمونه های تحقیق تعیین و با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته بوده که پس از تأیید اعتبار آن، اجرای آزمایشی و اطمینان از پایایی آن، روی نمونه های تحقیق اجرا شد. از نرم افزارهای spss و amos برای تجزیه و تحلیل داده ها کمک گرفته شد. نتایج نشان داد که متغیرهای مستقل موجود در مدل معادله ساختاری در مجموع، 39/0 درصد از واریانس متغیر ارزش های مدرن خانواده را تبیین می کنند؛ این مقدار دارای تفاوت معنادار با مقدار صفر است. اثر همه متغیرهای مستقل به جز متغیر مشارکت رسمی بر ارزش های مدرن خانواده دارای تفاوت معنادار با مقدار صفر است (05/0 ≥P. Value ). در بین متغیرهایی که اثر معنادار در ارزش های مدرن خانواده دارند، اثر متغیر دینداری معکوس (عدم تقویت ارزش های مدرن خانواده) و اثر سایر متغیرها مستقیم (تقویت ارزش های مدرن خانواده) است. 

پژوهش رویکردی سازنده و مؤثر در تحقق اهداف است. از سوی دیگر، آموزش و پرورش رکن اساسی توسعه است. توسعه همه جانبه جامعه، در گرو توسعه آموزش و پرورش، بوده و توسعه آموزش و پرورش مستلزم درونی کردن فرهنگ پژوهش از جمله آموزش تحقیق و کاربست یافته های پژوهشی است. ضرورت دارد که مدیران و برنامه ریزان نظام آموزش و پرورش، امکانات و ساز و کارهای مناسب و مؤثر در این زمینه را شناسایی و اولویت گذاری نماید. معلمان و مربیان نیز که ستون اصلی و اجرایی تعلیم و تربیت هستند، باید فرآیند آموزشی– پرورشی خود را با استفاده از فنون تحقیقی و ترویجی پژوهش و خلاقیت گرایی اجرا نمایند، از جمله با روش معلم پژوهنده (پژوهش در عمل) می توانند در مورد مسائلی که در کلاس درس یا مدرسه با آن مواجه بوده به پژوهش پردازند و تا سرحد رفع مشکل یا نیل به اهداف انتظاری پیش روند .

«سرمایه اجتماعی» به عنوان یکی از مفاهیم کاربردی و عمده در مکاتب جامعه شناسی جدید؛ از عوامل اساسی نیل به اهداف اجتماعی نیز محسوب می شود. نوشتار پیش رو قصد دارد تا با مشخص نمودن عناصر کمی و کیفی سرمایه اجتماعی در دوران دفاع مقدس، به بررسی و تأثیر آن بر تداوم انقلاب اسلامی ایران بپردازد. از این رو موضوع عمده این نوشتار چگونگی کارکرد سرمایه اجتماعی و معنوی در دوران دفاع مقدس می باشد. فرض اصلی بر این است که دفاع مقدس به تأسی از فرهنگ عاشورایی اسلام به تولید سرمایه اجتماعی و معنوی بالایی پرداخته و بدین ترتیب موجبات مقاومت و بالندگی جامعه اسلامی ایران در برابر تمام قدرت های استکباری جهان را فراهم نموده است. روش به کار گرفته شده در این تحقیق «توصیفی- تاریخی و تحلیلی» است؛ همچنین این نوشتار کوشیده است تا به کمک روش تحقیق اسنادی، ضمن مطالعه متون و آثار مربوط به دوران دفاع مقدس، با استفاده از تکنیک «سند پژوهی» به استخراج و تحلیل مصادیق پیروی از فرهنگ عاشورای حسینی (ع) و مفاهیم مرتبط با سرمایه اجتماعی و مؤلفه های آن، بپردازد. در این تحقیق مؤلفه های ساختاری، شناختی و ارتباطی سرمایه اجتماعی در زمان دفاع مقدس به صورت جداگانه؛ شناسایی و مورد بررسی قرار گرفته است. در همین راستا مدلی از مهم ترین مصادیق سرمایه اجتماعی و معنوی دفاع مقدس نیز ارائه شده است. محققان در پایان به این نتیجه رسیده اند که دوران طلایی دفاع مقدس، با پیروی از مکتب حسینی (ع) به تولید، غنا بخشیدن و تقویت سرمایه اجتماعی –آن چنان که در اسلام موجود می باشد- پرداخته و این سرمایه ها موجب مقاومت و پیروزی در زمان جنگ تحمیلی شده است. به نظر می رسد احیا و توسعه انقلاب اسلامی و همچنین بیداری ملل مسلمان دنیا در مسیر مبارزه با دشمنان، بدون رعایت مدل مذکور امکان پذیر نمی باشد.

رسانه های ارتباط جمعی نوین، نقش بسزایی در ارسال پیام ها وایجاد ارتباطات وسیع و عمیق بین افراد دارد. هدف از این تحقیق، تعیین میزان آموزش به معلمان بر ارتقائ سطح دانش رسانه ای ایشان می باشد. این مطالعه به روش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه با مشارکت 50 نفر از کل جامعه آماری معلمان مقاطع ابتدایی، متوسطه اول و دوم شهرستان فراشبند فارس( 830 نفر ) انجام گرفت. گروه آزمایش نیز 50 نفر از معلمان بودند که به روش نمونه گیر ی تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. گروه آزمایش در برنامه آموزش مهارت های زندگی(در10 جلسه و هر جلسه یک ساعت ونیم) شرکت کردند. داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته سواد رسانه ای، جمع آوری و برای تجزیه وتحلیل آنها از نرم افزار (Spss ) و از روش کواریانس (Ancova) و پیرسون استفاده گردید. یافته ها نشان دادند : میانگین مؤلفه های سواد رسانه ای پس از آموزش مهارت های مربوطه، در گروه آزمایش نسبت به گروه گواه پس از مداخله، افزایش یافت ؛ فلذا آموزش به معلمان، بر شناخت ایشان از اهداف وتاثیرات رسانه های بیگانه ، تا سطح p < /05 معنی دار است.