نوشین چترچی

در مواردی که بیت المال، مسئولیت پرداخت دیه را به عهده دارد، گاهی با عوامل تغلیظ دیه همراه است؛ در این موارد آیا بیت المال باید دیه را مغلظه پرداخت کند؟ این پرسش در متون فقهی و قانونی بی پاسخ مانده است. همین امر، علاوه بر اینکه موجبات اختلاف آرا را فراهم آورده، سبب شده است که محاکم قضایی نیز در تعمیم حکم تغلیظ به بیت المال، دچار تردید و احیاناً دو گانگی در صدور رأی شوند. در این نوشتار با واکاوی ادله­ی تغلیظ دیه از یک سو، و دلایل مسئولیت بیت المال از دیگر سو، نتیجه گرفته شده است که ادله­ی یاد شده، عام و مطلق بوده و نصوص وارد شده در این باب، تخصیص نخورده است. دلیل دیگری که می­تواند مبین مسئولیت بیت المال در پرداخت دیه مغلظه باشد، قایل شدن به حقیقتی مستقل، برای دیه تغلیظ شده است. در این میان، اشکالاتی چون تعارض با اصل شخصی بودن مجازات، لزوم احتیاط در مصرف از بیت المال که ممکن است به این استدلال وارد شود نیز طرح و پاسخ داده شده­اند.

"هدف اساسی پژوهش حاضر بررسی نگرش فقهی به هیپنوتیزم بالینی است. بدین خاطر برای روشن ساختن حکم فقهی هیپنوتیزم، در آغاز به تعیین چیستی هیپنوتیزم پرداخته شده است. سپس با رجوع به منابع دینی، مشخص شده که نمی توان حکم هیپنوتیزم را از این منابع مستقیما اخذ کرد. بدین خاطر براساس منابع فقهی و با روش استنباط احکام، به استخراج حکم هیپنوتیزم پرداخته شده که در نهایت حکم اباحه و جواز در مورد به کارگیری، آموختن با آموزش آن به دست آمده است. "

مقدمه و هدف: ایران در مسیر افزایش جمعیت سالمند قرار دارد، بنابراین ممکن است با پدیده ای به نام «بحران سالمندی» در آینده روبرو شود. پژوهش کنونی باهدف تعیین مولفه های و پیامدهای سالمندی از منظر آیات قرآن و تأثیر آن در فرهنگ اسلامی سامان یافته است.روش: پژوهش حاضر از نوع اسنادی و کتابخانه ای است و تابع پژوهش کیفی مبتنی بر تحلیل محتوای آیات قرآن است؛ بدین خاطر تمام آیات، در ارتباط با سالمندی، جمع آوری و سپس مورد تحلیل و سازماندهی قرار گرفته است.نتایج: در قرآن در 9 آیه به دوره سالمندی پرداخته شده و باتوجه به مراحل رشد جسمی، شناختی، هیجانی و اجتماعی ظرفیت ها را برشمرده است. سپس در قرآن در 8 آیه مسئولیت ها و تکالیفی را برای شخص سالمند، خانواده و جامعه مشخص نموده است.نتیجه گیری: به نظر می رسد پیش آگاهی مرتبط با سالمندی در قرآن، به انسان کمک می کند تا ضمن آن که خود را برای چنین مرحله ای آماده می سازد، از دوره توانمندی استفاده بهتری کند تا با رسیدن به حیات معنوی راهی برای کنارآمدن با تنهایی، بیماری و آمادگی برای مرگ در سالمندی را بیابد، سپس شاخص های رفتاری دیگران را در ارتباط با سالمند تصریح می کند و در پایان به تأثیر مولفه های سالمندی در فرهنگ اسلامی پرداخته شده است.

تقریب در اندیشه فقهی مذاهب اسلامی از نیازهای اساسی جهان اسلام است که موجب تقویت همگرایی مسلمانان در عمل می شود. در این راستا، مقاله حاضر به دیدگاه فقهی مذاهب اسلامی در باب قاعده غرور می پردازد. سؤال اساسی این است که آیا این قاعده، در ابواب مختلف متون فقه مقارن، به شکل مشابه مورد استناد قرار گرفته است، و اگر چنین باشد، آیا همگرایی اندیشه فقهی مذاهب اسلامی در این خصوص ممکن است یا خیر. برای پاسخ به پرسشهای مذکور، اطلاعات لازم به روش کتابخانه ای گردآوری و پس از تحلیل آنها، این نتیجه حاصل شده است که به علت اینکه مستند فقهی فقیهان در این مورد در مذاهب اسلامی یکسان است و اختلافات جزئی است، مصادیق قاعده غرور به هم نزدیک بوده و همگرایی اندیشه فقهی مذاهب در این خصوص ممکن است.