زین العابدین اکبرزاده

امروزه یکی از دغدغه های اصلی مدیران علاقمند به استقرار پارادایم های نوین زنجیره تأمین، شناسایی اولویت های بهبود و تعیین نقاط تمرکز برای ارتقای عملکرد پاردایم های نوین زنجیره تأمین است. پژوهش حاضر با مطالعه عمکلرد اقدامات موثر در سه سطح زنجیره -تأمین شرکت کاله (شامل تأمین کننده رده اول، شرکت مرکزی، توزیع کننده رده اول) درصدد است با توسعه یک مدل تصمیم گیری استراتژیک و کاربردی، عوامل کلیدی پارادایم زنجیره تأمین لارج را شناسایی کرده و در واحدهای مورد مطالعه بهبود دهد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که، در شرکت پل بیشترین شکاف در اقدامات تولید به هنگام و کمترین شکاف در توانایی کاهش ریسک های احتمالی وجود دارد. در شرکت کاله بیشترین شکاف در روابط نزدیک و بلندمدت با تأمین کنندگان و کمترین شکاف در توسعه قابلیت رویت در گستره زنجیره تأمین مشاهده می شود. بیشترین شکاف شرکت بانی چاو مربوط به پاسخ گویی سریع به نیازهای مشتریان و کمترین شکاف مربوط به توانایی کاهش ریسک های احتمالی است.

راهبردهای تولیدی به عنوان رایجترین توانمندی قابل کنترل درونی شرکتها نقش بسیار کلیدی در کسب مزیت رقابتی پایدار ایفا میکند. شناسایی و توسعه این راهبردها مستلزم درک روشنی از نقش آنها در کسب مزیت رقابتی و نیز تأثیرات متقابلشان بر یک دیگر است. در همین راستا، مقاله حاضر با استفاده از روشهای گسترش کارکرد عملکرد کیفیت فازی و مدلسازی ساختاری تفسیری به ارائه رویکردی کاربردی برای ارزیابی راهبردهای تولیدی پرداخته است. نتایج گسترش کارکرد عملکرد کیفیت فازی حاکی از آن است که، شرکت مورد مطالعه در عوامل رقابتی تسهیلات فروش، تنوع محصول و فناوری تولید از وضعیت مطلوب برخودار است و عملکرد آن در بهای تمام شده و سرعت تحویل مطلوب نیست. در ادامه بهمنظور کمک به مدیران در اولویتبندی تخصیص منابع به راهبردهای تولیدی از مدلسازی ساختاری تفسیری استفاده شد؛ که یافتهها نشان میدهد که توانمندسازی منابع انسانی بالاترین اولویت اجرا را در شرکت فذا دارد.

امروزه پایداری بر جنبه های مختلف سازمانی از حیث اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی تأکید دارد، از اینرو اهمیت این موضوع برای نسل های فعلی و آتی بسیار حیاتی است. اکثر شرکت ها به این نتیجه رسیده اند که به منظور ارتقای اثربخش و کارا پایداری تولید نیازمند تعریف، اندازه گیری و کنترل شاخصه های تولید پایدار هستند. لذا اندازه گیری پایداری تولید به موضوعی با اهمیت در مباحث تولید و عملیات مبدل شده است. در همین راستا، تحقیق حاضر درصدداست تا با استفاده از رویکرد ترکیبی چند درجه ای فازی و شبکه عصبی مصنوعی علاوه بر ارزیابی وضعیت فعلی پایداری، وضعیت آینده تولید پایدار شرکت لبنی کاله را پیش بینی نماید. داده های اصلی تحقیق با نظرخواهی خبرگان دانشگاه و مدیران شرکت جمع آوری و تحلیل شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که وضعیت پایداری طی سال های 89 تا 94 به ترتیب به صورت کمی پایدار، نسبتاً پایدار، نسبتاً پایدار، کمی پایدار، نسبتاً پایدار ونسبتاً پایدار بوده در سال 1395 نسبتاً پایدار خواهد شد.

توسعه ی تأمین کنندگان به فعالیت های شرکت خریدار برای بهبود عملکرد تأمین کننده در حوزه های کیفیت، هزینه، زمان سفارش تا تحویل، خدمات، قابلیت اطمینان و یا ارتقاء سطح دانش تولید تأمین کنندگان اشاره دارد؛ که به طور مثبت بر عملکرد عملیاتی و تجاری شرکت های خریدار تأثیر می گذارد. تحقیق حاضر به اولویت بندی استراتژی های توسعه ی تأمین کنندگان تحقیق حاضر به اولویت بندی استراتژی های توسعه ی تأمین کنندگان شامل ارتقای سیستم کیفیت تأمین کنندگان، تبادل اطلاعات با تأمین کنندگان در حوزه های کیفی، بهبود فرآیند تأمین کنندگان، افزایش بهره وری تأمین کنندگان و مشارکت در توسعه محصول تأمین کنندگان با رویکرد کارت امتیازی متوازن و تکنیک های فرآیند تحلیل شبکه ای و دیمتل تجدید نظر شده پرداخته است. جامعه آماری تحقیق شرکت های ریخته گری تولید کننده قطعات خودرو در ایران هستند که بیش از 200 نفر نیروی انسانی دارند. یافته های تحقیق حاکی از آن است که منظر مالی (5417/0) مهم ترین و منظر یادگیری و رشد (0688/0) کم اهمیت ترین بعد در بهبود عملکرد سازمان بوده و تبادل اطلاعات با تأمین کنندگان در حوزه های کیفی (30/0) و افزایش بهره وری تأمین کنندگان (11/0) به ترتیب مهم ترین و کم اهمیت ترین استراتژی در توسعه تأمین کنندگان محسوب می شوند.

امروزه بیشتر پژوهشهای انجام شده در زمینه استراتژی تولیدی بر فرآیندهای توصیفی و مدل های مفهومی تمرکز داشته و توجه اندکی بر ارزیابی کمی استراتژیهای تولید دارند. مقاله حاضر درصدد است تا با استفاده از روش QFD فازی رویکردی مناسب برای ارزیابی و توسعه استراتژیهای تولیدی با تمرکز بر عوامل رقابتی ارائه کند و تحلیلی از شکاف بین وضعیت موجود و مطلوب شرکت در عوامل رقابتی ارائه دهد. داده های پژوهش از طریق توزیع پرسشنامه میان خبرگان با تجربه حداقل 10 سال در زمینه بهدست » دابو صنعت « با نام تجاری » شرکت مخزن فولاد رافع « سیاست گذاری و برنامهریزی تولید در آمده است. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که نوآوری در محصول و کاهش مصرف انرژی، مهم ترین و سرعت و اطمینان از تحویل، کم اهمیت ترین عوامل رقابتی در شرکت موردمطالعه است. توسعه محصول و فرآیند و بهبود سیستم برنامهریزی تولید بهترتیب مهم ترین و کم اهمیتترین استراتژیهای تولیدی شرکت محسوب میشوند. با توجه به یافتهها، شرکت باید استراتژیای را به کار گیرد که در بهبود وضعیت عوامل رقابتی مؤثر بوده و امکان نائل شدن به وضعیت مطلوب را برای شرکت فراهم آورد.

تعریف روشن از مقصد راهبردی و مأموریت سازمان می­تواند تحقق هدف­های واقع­بینانه آنرا ممکن میسازد. بیانیه مأموریت سندی است که علت و فلسفه وجودی سازمان را بیان می­کند و سازمان­هایی که هویت شخصی خود را می­دانند نسبت به آنهایی که درک واضح و روشنی از علت وجودی خود ندارند، موفق­تر عمل می کنند. هدف اصلی این تحقیق تحلیل محتوا و مقایسه کیفیت بیانیه­ مأموریت شرکت­های صنعتی و خدماتی برتر ایران، و انتخاب شاخص مناسب برای قضاوت در مورد کیفیت بیانیه مأموریت شرکت­های مورد مطالعه است. برای جمع­آوری داده­ها، 100 شرکت برتر صنعتی و خدماتی ایران در سال 1387 انتخاب شده­اند که لیست آن توسط وزارت صنایع و معادن اعلام شده است. جهت دستیابی به بیانیة مأموریت آنها به صورت الکترونیکی اقدام شد. روش تحقیق تحلیل محتوا است که در این راستا، 15 عنصر و 12 ویژگی به عنوان شاخص­های مناسب برای تحلیل محتوا و مقایسه کیفیت بیانیه­ مأموریت در نظر گرفته شده­ است. نتایج تحقیق نشان داد که، بهتر است در بررسی کیفیت بیانیه­ مأموریت به جای بررسی عناصر از بررسی ویژگی­های مأموریت استفاده شود و نیز کیفیت بیانیه­ مأموریت شرکت­های خدماتی بهتر از شرکت­های صنعتی است.