قربانعلی اسماعیلی

آموزش اسلامی با آموختن قرآن آغاز شد پس بدیهی است که آموزش و پرورش اسلامی ارتباط محکمی با مسائل دینی داشته است. پیدایش فرق و مذاهب پس از رحلت رسول خدا (ص) رقابت های مذهبی، سیاسی و اجتماعی را در پی داشت. این مقاله بر آن است تا با استفاده از روش تحقیق تاریخی به چگونگی تأثیرگذاری رقابت های مذهبی و پیدایش فرق و مذاهب و تلاش ارباب مذاهب برای گسترش نفوذ سیاسی اجتماعی در پیدایش مدارس به تبیین موضوع بپردازد. بررسی منابع و مآخذ نشان می دهد، رقابت های مذهبی و سیاسی فرق و مذاهب در پیدایش نخستین مدارس مؤثر بوده است. علما گاه در مقام دفاع اعتقادی و گاه برای افزایش نفوذ همه جانبه با وقف یا صرف اموال شخصی خود یا مؤمنان و یا بهره گرفتن از قدرت سیاسی و پشتیبانی مالی حکومتگران به تأسیس مدارس پرداخته اند.