افسانه کوثری جعفرآباد

نظریه استعاره مفهومی از مقولات حوزه زبان شناسی شناختی است که به خوانش مفاهیم ذهنی می پردازد. در این نظریه بر مبنای تجربه و ادراک یک مفهوم در مفهومی دیگر نمود می یابد که اساس این ارتباط برحسب تناظرهایی بین دو مجموعه صورت می گیرد و نگاشت مفهومی را شکل می دهد که بر طبق نظریه لیکاف جوهره استعاره نگاشت است. ضرب المثل یکی از نمودهای متداول ادب شفاهی است که بازتاب دهنده بینش ها وآیین ها و طرز تفکر یک جامعه است. این ابزار ادبی استعاری اندیشه های نهان عرب زبان را به طور غیرمستقیم در اذهان مخاطب ذهن می کند که برطبق این نظریه هیئتی محتوایی در کالبدی فیزیکی و ذهنی متصور می باشد که هر یک از این دو عنصر مکمل و در جهت تأیید و تصدیق یکدیگرند. در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به رده بندی استعاره مفهومی ساختاری موجود در ضرب المثل های زبان عربی که به طور تصادفی گلچین شده اند پرداخته ایم پس از بازبینی الگوهای بدست آمده نتایج حاکی از این است که حوزه مبدأ متعلقات انسانی و عقلانی بیشترین بسامد را در بین حوزه های دیگر داشته است و همچنین غالب حوزه های مبدأ حسی و ملموس می باشد اگر چه در برخی مواردی از عینی به ذهنی در حرکت است و کمترین بسامد در قلمرو مبدأ اشیاء و حیوانی می باشد و از دیگر نتایج برآمده ضرب المثل های عربی ماهیتی حقیقی دارند و مطابق با تجربه روزمره و زمان حال می باشد.