سید بهمن سلیمانی

زمینه و هدف: فرسودگی شغلی فرایندی روان شناختی است که در اثر استرس شغلی ایجاد می شود و با میزان خستگی هیجانی بالا، ویژگی شخصیت و کفایت فردی پایین همراه است. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر تعارض کار خانواده بر فرسودگی شغلی با نقش میانجی گری ویژگی شخصیتی کارکنان انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نوع تحقیقات همبستگی به روش معادلات ساختاری است. جامعه آماری این تحقیق، کلّیه کارکنان انتظامی استان خوزستان بود. نمونه آماری 100 نفر از کارکنان بود که به روش تصادفی و نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. داده ها پس از تکمیل پرسش نامه های تضاد کار و خانواده مک کارتی (2009)، فرسودگی شغلی ماسلاچ (1985)، فرم کوتاه پرسش نامه شخصیتی پنج عاملی NEO-FFI توسط نمونه آماری از طریق مدل سازی معادلات ساختاری (SEM به وسیله نرم افزار Smart PLS3 مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: مقدار قدر مطلق آماره سوبل به ترتیب 266/5،325/5،989/4،393393/5/5،823/6 به دست آمد که از 96/1 بیشتر است و سطح معناداری آزمون (00/0) نیز کمتر از سطح خطای 05/0 محاسبه شد؛ براساس این یافته ها، در سطح اطمینان 95 درصد مؤلفه های ویژگی های شخصیتی (روان رنجوری، برون گرایی، گشودگی، موافق بودن و باوجدان بودن) در رابطه بین تعارض کار خانواده و فرسودگی شغلی نقش میانجی گری ایفا می کنند. نتیجه گیری: در مدل نهایی به دست آمده ضریب تأثیر معنی داری بین ویژگی های شخصیتی روان رنجوری، برون گرایی، گشودگی، موافق بودن و باوجدان بودن با فرسودگی شغلی وجود دارد؛ یعنی فرسودگی شغلی بر اساس ویژگی های شخصیتی قابل پیش بینی است. به هر میزان که تعارض کار خانواده افزایش یابد روان رنجور خویی افزایش یافته و درنتیجه فرسودگی شغلی نیز افزایش می یابد ولی سایر ویژگی های شخصیتی مانند برون گرایی، گشودگی، موافق بودن و باوجدان بودن با افزایش تعارض کار خانواده کاهش می یابند و درنتیجه فرسودگی شغلی افزایش می یابد؛ و ازآنجا که نیروی انسانی در هر سازمانی باارزش ترین سرمایه محسوب می شود؛ درصورتی که به این ویژگی های شخصیتی توجه بیشتری گردد فرسودگی شغلی افراد کاهش خواهد یافت.