سمیه برانمه

این مطالعه با رویکرد نظریه داده بنیاد به بررسی جامعه شناختی گردشگری پایدار در منطقه ارسباران–آذربایجان شرقی می پردازد. پژوهش حاضر کیفی بوده و داده های موردنیاز ازطریق مشاهده، مصاحبه و تحلیل اسناد غیرواکنشی گردآوری شده اند. جامعه موردمطالعه شامل اساتید دانشگاه و متخصصان حوزه گردشگری در منطقه ارسباران است. حجم نمونه براساس فرایند اشباع نظری مشخص شد و در ابتدا ۲۰نفر به عنوان نمونه اولیه انتخاب شدند. نمونه گیری به صورت نظری (روش گلوله برفی)، انجام گرفت. به منظور اعتباربخشی یافته ها، اعتبار نظری ازطریق کار میدانی گسترده و زاویه بندی نظری مورداستفاده قرار گرفت. فرایند تحلیل داده ها در سه مرحله کدگذاری (باز، محوری و گزینشی)، و با بهره گیری از نرم افزار مکس کیو دی اِی، صورت گرفت. یافته های پژوهش نشان می دهند که شرایط توسعه گردشگری پایدار در منطقه ارسباران شامل: «گردشگری مسئؤلانه»، «فرهنگ گردشگرپذیری»، «مشارکت جامعه محلی»، «رعایت اصول پایداری»، «امنیت پایدار» و «تشویق صنایع و حرفه های محلی»، است. زمینه های توسعه گردشگری پایدار نیز شامل: «عرضه محصولات جدید گردشگری»، «گنجاندن زنان در بخش گردشگری»، «هماهنگی میان نظام عرضه و تقاضا» و «تاب آوری برنامه ریزی شده در برابر اثرات توسعه گردشگری»، می شود. راهبردهای توسعه گردشگری پایدار دراین منطقه بر «مسئولیت پذیری زیست محیطی» و «احیای اقتصاد محلی»، استوار است. پیامدهای توسعه گردشگری پایدار در منطقه ارسباران نیز شامل «رشد بلندمدت صنعت گردشگری بدون آسیب به زیست بوم های طبیعی»، «افزایش ثبات درآمدی»، «حفظ توازن اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی»، «پاسخ گویی بلندمدت به نیازهای گردشگران»، «ایجاد فرصت های توسعه پایدار»، «مدیریت بهینه منابع طبیعی برای نسل های کنونی و آتی»، «تبادل خدمات اکوسیستمی طبیعی» و «تقویت هویت اجتماعی و فرهنگی»، است.