زهره رحیمی زارع

زمینه: معرفی ساختار و بررسی آثاری در حوزه مجلس گویی و مجلس نویسی، به عنوان یکی از شیوه های تأثیرگذار آموزش آموزه های دینی و عرفانی در شبه قاره هند در قرن هفتم و هشتم از اهداف اصلی این نوشتار است. شناخت ساختار این آثار از یک سو زمینه پژوهش های تطبیقی بین مجالس مکتوب شبه قاره و ایران را فراهم می کند و از سوی دیگر، این آثار پیوند مجالس صوفیانه و حلقه های عارفانه را با علایق عامه مردم که بخشی از مخاطبان این مجالس هستند؛ آشکار می سازد. روش: با توجه به جایگاه نظام الدین اولیا در عرفان اسلامی، مقاله در شیوه ای توصیفی- تحلیلی به بررسی ساختار بیرونی و درونی تک نگاری های وی پرداخته است. یافته ها: مجالس شیخ غالبا در خانقاه تشکیل می شده و مخاطبان خاصی داشته است. دغدغه شیخ تبلیغ و ترویج اسلام و تبیین آموزه های فرقه چشتیه با نیم نگاهی به مباحث اخلاقی و اجتماعی است.  نتایج: مجالس نظام الدین، در بند تأثیرگذاری بر مخاطب است. از این رو مباحث عرفانی، شریعتی، کلامی، اخلاقی و اجتماعی با لحنی پرشور که ویژگی این مجالس است؛ در پی برانگیختن مخاطب است. بهره گیری از حکایات، نقل اقوال مشایخ، استفاده از آیات و احادیث، نصایح دینی، اخلاقی همه و همه نشان می دهد که نظام الدین در پی ساختن دین و دنیای مخاطبان است.