لیلا فیضی شیرآبادی

اﺷﺘیﺎق داﻧﺶآﻣﻮزان ﺑﻪ ﺗﺤﺼیﻞ با تأسی از قابلیت ها و توانایی های فردی در نظام آموزشی به عنوان یک عامل توانمندساز به ارتقای عملکرد تحصیلی منتهی می گردد. با توجه به اهمیت این مسئله در مقاله ی حاضر پیش بینی اشتیاق تحصیلی مبتنی بر امید تحصیلی و سرزندگی تحصیلی دانش آموزان از منظر فرهنگیان مورد بررسی قرارگرفته است. هدف این پژوهش کاربردی و از نظر روش پیمایشی است. جامعه ی آماری شامل دبیران دوره ی دوم متوسطه ی ناحیه ی ۷ مشهد در سال تحصیلی 1402-1403 با حجم نمونه ی ۵۷۲ نفر است. از نمونه گیری در دسترس (آنلاین) با ابزار پرسش نامه ی برخط و سؤالات استانداردشده، مبتنی بر نمره گذاری (1 تا 10) برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. مقدار آلفای کرونباخ متغیرهای اشتیاق به تحصیل (911/0)، امید به تحصیل (691/0) و سرزندگی تحصیلی (878/0) به دست آمد. از نرم افزارهای Spss و Smart PLS برای تجزیه و تحلیل یافته ها استفاده شد. نتایج نشان می دهد میانگین امید به تحصیل (59/5%)، سرزندگی تحصیلی (27/5%) و اشتیاق تحصیل (39/5%) در حد متوسط بوده است. تفاوت میانگین اشتیاق تحصیلی در مدارس دخترانه نسبت به مدارس پسرانه بیشتر مشاهده می شود. دانش آموزان کار و دانش و فنی و حرفه ای نسبت به دیگر دانش آموزان از امید به تحصیل و اشتیاق تحصیلی بیشتری برخوردارند. دانش آموزان مدارس نمونه ی فرهنگ و استعدادهای درخشان از سرزندگی تحصیلی بیشتر و دانش آموزان مدارس غیردولتی و استعدادهای درخشان از وضعیت اشتیاق تحصیلی بهتری نسبت به سایر مدارس برخوردارند. نتایج فرضیه های همبستگی امید به تحصیل با اشتیاق تحصیلی (68%) و با سرزندگی تحصیلی (35%) به صورت مستقیم به دست آمده و روابط ساختاری نیز نشان می دهد که در سطح معناداری 05/0 متغیرهای مستقل و میانجی قابلیت پیش بینی اشتیاق تحصیلی 45/0=R2 را دارند. مقدار شاخص SRMR با مقدار 094/0  که از 1/0کمتر است، حاکی از برازش مطلوب مدل است. شدت میزان VAF (019/0) حاکی از این است که اثر غیرمستقیم متغیرها معنادار بوده اما قوی نیست. در نتیجه مدارس با سرمایه گذاری روی آموزش مؤلفه های امید به تحصیل و سرزندگی تحصیلی می توانند اشتیاق به تحصیل را تقویت نمایند.