زهرا دلاور قوام

هدف اصلی تحقیق بررسی نحوه تاثیر تعالیم طریقت صفویه (اندیشه های شیخ صفی الدین ابواسحق اردبیلی) درتعزیه های حسینی میراث دوران صفویه می باشد. در این تحقیق با بررسی دو نمود اصلی آئین تعزیه اردبیل، «طشت گذاری» و «شمع گردانی» و نحوه اختتام آن مراسم، مفهوم و معنای همراهی دو مقوله «طریقت» و «شریعت»_ را که بن مایه اصلی اندیشه شیخ صفی الدین اردبیلی در رسیدن به «حقیقت» می باشد_ در مراسم تعزیه یادگار دوران صفویه به وضوح مورد مداقه قرار می گیرد. در بررسی نحوه ظهور تعالیم طریقت صفویه در تعزیه، با بهره گیری از نظریات «گیرتز» و « مرتون» به موضوع حفظ نظم تاریخی تعزیه در جلوگیری از ظهور «مناسک گرایی» پرداخته می شود. روش پژوهش اسنادی و کتابخانه ای می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد علاوه بر نقش نخبگان دینی در حفظ و نشر محتوای اصلی گفتمان عاشورای حسینی، حفظ نظم تاریخی تعزیه خود می تواند منجر به حفظ معارف اصلی دینی و بازتولید دال مرکزی آن گفتمان گردد و هرگونه تغییر مبدعانه غیرتاریخی در ظاهر مناسک می تواند تبعات جبران ناپذیر شناختی در امر دینی به بار آورد.