علی اصغر پاپوش

توحید، نبوت و معاد به عنوان اصول دین اسلام، مضامین والایی را در بسیاری از زمینه ها در بردارند که هدایت و "مدیریت" انسان و جامعه اسلامی با هدف تحقق سعادت و رستگاری او در آنها مستتر است. به عبارت دیگر می توان اینگونه گفت که آنچه امروزه از آن با عنوان "مدیریت" در علوم انسانی نام برده می شود، در قلمروی دین اسلام با مفهوم آشنای "هدایت انسان در ارتباط است و از این منظر، "مدیریت اسلامی" تبیین می شود. در کشورهای اسلامی با توجه به احکام و شریعت اسلامی، مدیریت اسلامی جزء لاینفک این جوامع است. بنابراین ضرورت طرح این مسأله و توجه به مدیریت اسلامی در حکومت اسلامی و بررسی مفاهیم و تعاریف این نوع مدیریت، موضوعی ضروری و مهم است. با توجه به اهمیت مدیریت اسلامی پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی به طراحی مدل گونه شناسی مدیریت مطلوب از دیدگاه اندیشمندان مدیریت پرداخته است. بر اساس یافته های پژوهش مشخص شد که رسالت مدیریت در اسلام تعالی انسان و تولید (با تکیه بر اصل عدالت محوری) بود و مدیریت مطلوب بر مبنای ارزش های الهی اسلام، زمینه های تعالی انسان و سازمان را فراهم آورد ه است.

هدف اصلی پژوهش حاضر مطالعه ای کیفی در حوزه ابعاد ژئوپلیتیکی مدیریت اسلامی مبتنی بر دیدگاه اندیشمندان جوادی آملی، مصباح یزدی و مهدوی کنی است و راهبرد مورداستفاده در این پژوهش در بخش کیفی روش تحلیل مضمون است. ابزار گردآوری داده در این تحقیق مصاحبه است. جامعه آماری شامل ده نفر از خبرگان جامعه علمی و متخصصان دانشگاهی بودند که به صورت هدفمند انتخاب شده است. نتایج حاصل از تحلیل تم نشان می دهد این تحقیق شامل 6 مضمون فراگیر و 12 مضامین سازنده می باشد که شامل به کار گیری جهان بینی اسلامی در جهت شناخت انسان (اصول جهان بینی اسلامی ،انسان شناسی)، تحقق وظایف مدیریت مبتنی بر اصول مدیریت اسلامی (اصول زیر بنایی مدیریت ، وظایف سازمانی مدیران) ، تناسب اصول ارزشی با ویژگی های فردی مدیران (اصول ارزشی مدیران ، ویژگی های فردی مدیران)،، بهبود عملکرد اقتصادی و اجتماعی (بهره وری اقتصادی ، تحقق اهداف اجتماعی)، هدایت و هماهنگی بشردر جهت رشد و توسعه برای رسیدن به اهداف اسلامی (هدایت و هماهنگی بشر در جهت اهداف اسلامی ، رشد و توسعه انسان در جهت اهداف)، دستیابی به تمدن اسلامی با تاکید به بسترهای زمینه ای (دستیابی به تمدن اسلامی ، بسترهای زمینه ای جهت تحقق تمدن اسلامی) ، است.