مریم شمسی زاده

القاب در ساختار سیاسی اجتماعی ایران از دوره ی باستان جایگاه ویژه ای داشته است. با شکل گیری حکومت های ایرانی پس از ورود اسلام همچنان به کارگیری القاب در ایران قابل مشاهده است، البته این موضوع در برخی دوره ها کم رنگ تر بوده، به گونه ای که در عهد سامانیان تا صفویه القاب کمتری استفاده شده است. از دوره ی قاجاریه اعطای القاب رواج بی سابقه ای می یابد، به گونه ای که شناخت رجال  ایران در دوره ی قاجار بدون آگاهی از القاب و عناوین رایج در آن زمان به سختی امکان پذیر است. مقاله ی حاضر بر آن است تا با روش توصیفی – تحلیلی با تکیه بر اسناد نحوه ی شناسایی و دسته بندی القاب را در تشکیلات آستان قدس مورد بررسی قرار دهد. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از وجود شباهت های القاب آستان قدس با برخی القاب رایج در دربار قاجاریه است. از دیگر یافته های این بررسی، تنوع و تعداد القاب آستانه، موروثی بودن آن و در مواردی عدم ارتباط القاب با مشاغل است.