سمانه طهماسبی

فرهنگ استراتژیک مجموعه ای از ارزشهای سیاسی و عقاید فرهنگی است که دیدگاه اعضای یک جامعه در مورد تهدیدات، امنیت ملی، جایگاه نظامیان به عنوان یک نهاد و استفاده از زور در روابط بین الملل را توضیح می دهد.ازدیدگاه برخی از محققان روابط بین الملل فرهنگ استراتژیک بازتاب عمیقی برتصمیم گیری سیاست تسلیحاتی و امنیت ملی دولت ها دارد. براین اساس سیاست تسلیحاتی-امنیتی هر کشور،واکنشی به تهدیدهای برخاسته از محیط امنیتی وهدف های اساسی آن کشور است. براین اساس هردولتی محیط پیرامون امنیتی خود را در عرصه منطقه ای وجهانی تعریف نموده وتهدیدها را شناسایی می کند، تا برای مقابله با آن، برنامه ریزی کند. بنابراین درک و برداشت درست و منطقی از محیط امنیتی و تهدیدهای منطقه ای بیشترین تأثیر را برسیاست وراهبردتسلیحاتی هر دولت می گذارد.که جمهوری اسلامی ایران هم ازاین قاعده مستثنی نیست.بر این اساس سوال اصلی مقاله این است که فرهنگ استراتژیک ایران چه تاثیری بر سیاست تسلیحاتی و امنیت ملی این کشور داشته است؟ پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی این فرضیه را مطرح می کند که مؤلفه های متعددی برشکل دهی فرهنگ استراتژیک ایران مؤثرند و می توان گفت تجارب تاریخی ،آموزه های دینی- اسلامی وجغرافیا بیش از هر مؤلفه دیگری در شکل دهی به فرهنگ استراتژیک ایران اسلامی نقش داشته اند.