معصومه علیزاده

در چارچوب شریعت اسلامی، صرفاً آن دسته از ابزارهای مالی می توانند در بازار سرمایه اسلامی مورداستفاده قرار بگیرند که از یک سو معیارها و ضوابط فقهی را به طور کامل تأمین کنند و از سوی دیگر، از منظر اقتصادی کاربرد داشته باشند. منظور از معیارهای فقهی، ضوابط عمومی فقهی و خصوصی قراردادها است. در این نوشتار با فرض صحت معاملات اجتماعی از حیث ضوابط عمومی قراردادها که در تمامی عقود جریان دارد؛ نظیر حرمت اکل مال به باطل، غرر، ضرر و ضرار، قمار و ربا و به دلیل دارابودن شرایط عمومی اصل صحت عقود و مبرابودن از موانع فقهی جزو عقود واجب الوفا و لازم تلقی می شود و به مفاد آن باید عمل نمود. این معاملات که بر کارایی و نقدشوندگی بازار تأثیر می گذارند؛ با افزایش میزان سرمایه گذاری در بازار سرمایه، افزایش تولید کل، توزیع عادلانه درآمد، مهار تورم و جذب سرمایه های خارجی به رشد اقتصادی و توسعه بازار سرمایه کمک می کنند؛ بنابراین استفاده صحیح از این ابزار در بازار سرمایه کشورهای اسلامی فرصتی مغتنم است و به کارگیری آن می تواند به بهبود روند توسعه و تعمیق بازار سرمایه ایران نیز کمک نماید. بدین منظور در نوشتار حاضر، با روش تحلیل فقهی امکان تطبیق این ابزار با قراردادهای مورد تأیید فقه اسلامی بررسی گردید. نتایج فقهی حاکی از آن است که با استفاده از عقود جعاله، وکالت و اجاره می توان از ظرفیت این ابزار در بازار سرمایه ایران استفاده نمود.

پژوهش حاضر با مطالعه تکیه گاه های شغلی اعضای هیأت علمی دانشگاه ارومیه و رابطه آن با تعهد سازمانی انجام شده است. با استفاده از روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی 86 نفر از اعضای هیأت علمی با توجه به دانشکده محل خدمت به روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم بطور تصادفی انتخاب شدند. برای گردآوری داده های پژوهش از دو پرسشنامه استاندارد تکیه گاه های شغلی بر پایه مدل شاین و همچنین از پرسشنامه تعهد سازمانی بر پایه مدل بالفور و وکسلر استفاده شد. برای سنجش میزان پایایی از ضریب آلفا کرونباخ در یک مطالعه مقدماتی روی یک نمونه 40 نفری، پرسشنامه تکیه گاه های شغلی 894%=α و پرسشنامه تعهد سازمانی 881%=α به دست آمد. داده های تحقیق پس از جمع آوری بر اساس سؤال های پژوهش و با استفاده از تحلیل مانوا و تحلیل رگرسیون چندگانه تحلیل شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که: 1- اعضای هیأت دانشگاه تمامی ابعاد تکیه گاه های شغلی را دارا هستند. 2- بین شایستگی فنی- کارکردی، شایستگی مدیریت عمومی، خودمختاری- استقلال، امنیت- ثبات، خلاقیت کار آفرینی، چالش محض و سبک زندگی با کل ابعاد تعهد سازمانی رابطه مثبیت و معنی دار وجود دارد 3- تکیه گاه های شایستگی مدیریت عمومی، خدمت و از خودگذشتگی و ایثار، چالش محض و امنیت و ثبات می توانند به طور مثبت و معنی دار ابعاد تعهد سازمانی (تعهد همانندسازی شده، تعهد پیوستگی و تعهد مبادله ای) را پیش بینی کنند.