مصطفی شاهینی

شهرهای کوچک در کشورهای درحال توسعه یکی از ضعیف ترین حلقه های توسعه ی ناحیه ای محسوب می شوند. چنانچه توسعه ای بخواهد ابزاری برای پایداری نواحی محسوب شود، به ناچار برای حفظ زنجیره ی توسعه ی نواحی، منطقی است که به ضعیف ترین حلقه ها توجه بیشتری کند. در ایران و ازجمله شهرستان کرمانشاه به عنوان یک ناحیه ی سیاسی و طبیعی نیز شهرهای کوچک دارای جایگاه بسیار ضعیفی در قیاس با شهرهای بزرگ هستند. کانون توجه برنامه ریزی های توسعه ی اقتصادی، اجتماعی و فضایی شهرهای بزرگ بوده است. این توجه ویژه در پرتو نظریات رشد اقتصادی نظیر قطب رشد تاکنون معطوف به شهرهای بزرگ بوده است. در این راستا، پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی، ضمن تأکید بر رویکرد کاربردی، بر آن است تا نقش تعادل بخشی شهرهای کوچک را در نظام فضایی منطقه با رویکرد توسعه ی یکپارچه ی ناحیه ای مورد بررسی قرار دهد. شیوه ی جمع آوری اطلاعات اسنادی و میدانی است و برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از روش های تحلیل تصمیم گیری چندمعیاره بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که بخش عمده ای از توان های اقتصادی شهرستان کرمانشاه در نواحی روستایی متمرکز شده است. این توان ها به دلیل فقدان شهرهای کوچکی که می تواند واسط توسعه ی بین نواحی شهرهای بزرگ و نواحی روستایی باشد، تاکنون به طور مناسبی مورد بهره برداری قرار نگرفته اند؛ ازاین رو، در این پژوهش نقش شهرهای کوچک از اولویت های اصلی برای سرمایه-گذاری در راستای توسعه ی منطقه ای شناسایی شدند و براساس یافته های پژوهش، شهر «قلعه» دارای بیشترین توان برای سرمایه گذاری به عنوان شهر میانی ناحیه است.