پژمان کیانی پور

امروزه صنعت خودروسازی به دلیل اثرات زیست محیطی قابل توجه به سمت نوآوری های سبز سوق داده می شود، اما این گذار در کشورهای درحال توسعه مانند ایران با چالش هایی مواجه است. شناسایی موانع نوآوری سبز، به دلیل چالش های موجود در انتخاب و به کارگیری فناوری های سبز به یک مسئله مهم در توسعه پایدار تبدیل شده است. این پژوهش یک چارچوب مفهومی با رویکردی ترکیبی به منظور شناسایی و تحلیل موانع نوآوری سبز در صنعت خودروسازی ایران ارائه می دهد. ابتدا موانع نوآوری سبز از طریق بررسی ادبیات و انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته با خبرگان مرتبط با ادبیات تحقیق، شناسایی شده اند. سپس با تحلیل محتوای کیفی، 19 مانع فرعی در 6 دسته مانع اصلی (منابع، رفتارها، اطلاعات، فناوری، سازمانی و قوانین و مقررات) طبقه بندی شدند. سپس با استفاده از مدل سازی ساختاری تفسیری، روابط علی بین این موانع تحلیل و نتایج بر اساس معیارهای اهمیت و تأثیرگذاری در 5 سطح طبقه بندی شد. «انزوای صنعت خودروسازی از روندهای جهانی»، «خلأ سیاست گذاری»، «پیچیدگی قوانین» و «ناکارآمدی نظام بازدارندگی» به عنوان موانع کلیدی شناسایی شدند که بیشترین تأثیر را بر سایر موانع دارند. این پژوهش می تواند به سیاست گذاران و ذی نفعان در تدوین استراتژی های توسعه پایدار صنعت خودرو اثربخش باشد.

فناوری های جدید انقلاب صنعتی چهارم همچون هوش مصنوعی، محاسبات ابری و فناوری رباتیک، شیوه زندگی، یادگیری و کسب وکار ما را با سرعتی بی سابقه ای در تاریخ بشر تغییر داده است. این تغییرات در راستای تغییر چشم اندازهای سیاسی و بی ثباتی محیطی نشان می دهد که اکنون، بیش از هر زمان دیگری رهبران به ابزارهایی برای درک آینده و برنامه ریزی برای آن نه تنها در بازه بلندمدت بلکه برای دوره های کوتاه تر هم نیاز دارند. در این تحقیق که با روش تحلیل اسنادی و تکیه بر گزارش ترسیم آینده از مجمع جهانی اقتصاد و چندین گزارش آینده پژوهی به تحریر درآمده است، گزارشی کامل برای آینده پژوهی به عنوان یک رشته کاربردی و استراتژیک آغازشده است. این گزارش با بررسی فناوری های گذشته و حال و روندهای اجتماعی-اقتصادی آن ها، از طریق یک مدل آینده نگری جدید، طیفی از آینده های ممکن (و احتمالی) پیش روی سازمان های فردا را نشان می دهد. در ادامه با بررسی طیف های آینده نگری با کمک خطوط روند نمایی با تمرکز بر دیدگاه های اطلاعاتی، مکانی، اقتصادی و آموزشی و با نگاه به گذشته، فناوری های پیش رو و پیشرفت های ممکن در آینده در هریک از زمینه ها، اقدام به پیش بینی آینده می کند و به رهبران فردا و سازمان ها در انتخاب برنامه هایشان برای بقا، اطلاعات مفیدی ارائه می دهد تا بتوانند با ترسیمی از آینده مسیر پیش روی خود را هموار و از مخاطرات آتی اجتناب کنند.