اشکان گلدوز

با توجه به کارگیری فناوری های الگترونیکی برای کسب مزیت رقابتی، صادرکنندگان کوچک ومتوسط ایرانی برای بهبود عملکرد صادراتی در بازارهای هدف نیازمند بهره برداری از فناوری های الکترونیکی هستند. بنابراین، هدف پژوهش بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم الگترونیکی شدن بر عملکرد صادراتی شرکت های کوچک ومتوسط می باشد. پژوهش به روش پیمایشی انجام و از مطالعات کتابخانه ای و ابزار پرسشنامه برای جمع آوری داده ها و از روش معادلات ساختاری برای تایید مدل نظری استفاده شد. ابزار تحلیل، نرم افزار SPSS و SmartPLS بود. یافته های 70 شرکت صادراتی نشان داد الکترونیکی شدن موجب تقویت آمادگی صادراتی شده و تقویت آمادگی صادراتی به افزایش عملکرد صادراتی می انجامد. همچنین الکترونیکی شدن بصورت مستقیم و غیرمستقیم بر عملکرد صادراتی اثر گذار بوده است، اما میزان اثرگذاری غیرمستقیم با میانجیگری نقش آمادگی صادراتی بیشتر بوده است. بطورکلی شرکت های صادراتی کوچک ومتوسط ایرانی برای افزایش عملکرد صادراتیشان در شرایط تحریم و چالش های موجود می توانند از ابزارهای الگترونیکی استفاده کنند. اما نتایج این پژوهش نشان می دهد که اگر مدیران چهار بُعد زیرساخت های الکترونیکی، فرآیندهای کسب و کار، مدل تجارت الکترونیک (تبادلات محصول و تراکنش مالی) و نحوه ی بازاریابی الکترونیکی در بازارهای هدف صادراتی را با نگاه بر تقویت مولفه های آمادگی صادراتی، مورد بازمهندسی و بازطراحی قرار دهند، می توانند اثرات به مراتب بیشتری از الکترونیکی شدن را بر عملکرد صادراتی انتظار داشته باشند.

پیشرفت انقلاب صنعتی چهارم در دو عرصه ی پژوهش و عمل، موضوعات زیادی را از جمله مدیریت عملیات تحت تاثیر قرارداده و مطالعه ی ابعاد آن و فرصت های پیش رو به موضوعی نوظهور و در حال رشد درمیان پژوهشگران تبدیل شده است. هدف این نوشتار نیز، تبیین همین نگرش ها و فرصتهای تحقیقاتی جدید در حوزه مدیریت عملیات است که به کمک مروری بر مطالعات موج چهارم انقلاب صنعتی در میان رشتههای مختلف انجام خواهد شد. بنابراین در ابتدا، به تحلیل مطالعات انجامشده در زمینه انقلاب صنعتی چهارم پرداخته خواهد شد. برای آشنایی با دیدگاه های محققان در این زمینه، در نهمین کنفرانس IFAC MIM برلین در آگوست 2019 از پژوهشگران مهندسی صنایع، مدیریت عملیات، تحقیق در عملیات، کنترل و علم داده یک نظرسنجی گسترده و بینرشته ای در سطح جهانی انجام شده است. با استفاده از یافته های نظرسنجی و تحلیل مبانی نظری، چارچوب های ساختاری و مفهومی قابل درکی ارائه شده است که وضعیت فعلی انقلاب صنعتی را به تصویر کشیده است. درنهایت بر پایه ی این مبانی، فرصت های جذاب پژوهشی را در زمینه مدیریت عملیات استخراج و دراختیار پژوهشگران و علاقه مندان قرار داده است.