شاپور امیرمحسنی

در عصر دانایی محوری، نوآوری به یکی از مهم ترین مزیت های رقابتی سازمان های پیشرو تبدیل شده است. از این رو این سازمان ها تلاش می کنند برای حفظ جایگاه رقابتی خود عملکرد نوآورانه خود را توسعه دهند. یکی از روش های موثر در این زمینه اجرای موفقیت آمیز مدیریت دانش در سازمان است. در این راستا پژوهش حاضر به این مسئله اساسی می پردازد که اقدامات مدیریت دانش چگونه می توانند به توسعه عملکرد نوآورانه سازمان کمک کنند. برای بررسی این موضوع تأثیر سه مرحله اصلی از فرایند مدیریت دانش (یعنی خلق دانش، تسهیم دانش و کاربرد دانش) بر دو نوع نوآوری سازمانی (نوآوری اجرایی، نوآوری در فرایند) بررسی می شود. روش تحقیق، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری آن نیز شامل 270 نفر مدیران و کارشناسان سازمان نمونه است که با نمونه گیری تصادفی انجام شده 150 نفر آن ها به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. نتایج پژوهش بیانگر آن است که اقدامات مدیریت دانش با هر دو بعد بررسی شده از نوآوری سازمانی رابطه ای معنادار و مثبت دارند و اجرای اثربخش اقدامات مدیریت دانش در سازمان به توسعه هرچه بیشتر نوآوری در سازمان های امنیتی کمک می کنند. بر این مبنا پیشنهادهایی به مدیران و پژوهشگران ارائه می شود.

یکی از اساسی ترین فعالیت های وزارت آموزش و پرورش و انجمن اولیاء و مربیان، افزایش مشارکت اولیاء در امور مدارس است. تحقیق حاضر به بررسی میزان مشارکت اولیاء در فرایند تحصیلی دانش آموزان و ارائه راه کارهای عملی برای افزایش آن می پردازد تا از این طریق، علل کاهش مشارکت اولیاء در امور تحصیلی فرزندان شان مشخص گردد. جامعه آماری این تحقیق، کلیه مدیران و والدین شهرستان ملکان می باشد. به منظور انجام این پژوهش از کل والدین دانش آموزان، تعداد 360 نفر و از کل مدیران، تعداد 173 نفر براساس روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب گردید. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه محقق ساخته ای است که به مشارکت در امور مدارس می پردازد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های "تی استیودنت" ، "کای دو" و "ضریب پیرسون" استفاده شده است. نتایج حاصله از این پژوهش نشان داد که؛ بین مشخصات دموگرافیک والدین (به جز عامل جنسیت) و عدم آگاهی اولیاء از مزایای مشارکت، عدم آگاهی اولیاء از حقوق خویش در قبال فرزندان و مدرسه، نگرش سنتی مدیران نسبت به اداره مدرسه، عملکرد مسئولین حوزه ستادی و مدرسه و میزان مشارکت آنان در امور تحصیلی فرزندان شان رابطه وجود دارد. با توجه به نتایج به دست آمده، وزارت آموزش و پرورش و انجمن اولیاء و مربیان باید با پربارتر کردن کلاس های آموزش خانواده از طریق استفاده از نیروهای متخصص و آموزش دیده، عملی کردن نظرات اولیاء در مدارس، برخورد دوستانه و محترمانه با والدین و توجه به نیازهای مخاطبان، ارتباط خود را با والدین بیشتر نماید.

در این مقاله استفاده از سیستم های اطلاعات و ارتباطات به روز و جامع در فرایندهای یاددهی و یادگیری مورد بحث و بررسی قرار می گیرد و بر اساس مطالعه تجربی و استفاده از مصاحبه و تجزیه و تحلیل اسناد و مدارک مربوط به کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری، برخی از عوامل مهم و تأثیرگذار بر کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش عالی را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. یافته های تحقیق بیانگر آن است که دانشگاه هوایی شهید ستاری از منابع مالی کافی، زیرساخت های فنی لازم و ساختارهای حمایتی مناسب در زمینه استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برخوردار است با این وجود، تلاش ها در جهت ارتباط توانمندی های فناوری اطلاعات و ارتباطات با موضوعاتی از قبیل فعالیت های آموزشی و پژوهشی، توسعه سازمانی و مدیریت منابع انسانی چندان موفق نبوده است. بر این اساس در صورتی که فناوری اطلاعات و ارتباطات بخواهد نقش مؤثری در دانشگاه شهید ستاری (به خصوص فرایندهای یاددهی- یادگیری) ایفا نماید، باید ارتباط بهتری بین پداگوژی و جنبه های مختلف توسعه منابع انسانی و سازمانی برقرار شود.

اگرچه در ارتباط با هر یک از مقوله های مرتبط با فرهنگ و نوآوری ادبیات نسبتاٌَ گسترده ای وجود دارد، اما متونی که به طور مشخص ارتباط این دو حیطه را مورد بررسی قرار دهند نسبتاٌَ محدود است. نوآوری پدیده ای پیچیده و چند بعدی است که از عوامل متعددی تاثیر می پذیرد. این عوامل ممکن است به صورت یک نیروی محیطی یا فرهنگی در سازمانی که به دنبال ایجاد ارزش آفرینی و شکوفایی می باشد، وجود داشته باشد. از نقطه نظر سازمانی، فرهنگ دارای چندین بعد می باشد که می تواند به عنوان مکملی برای قابلیت های سازمانی جهت نوآوری باشد. اخیراٌَ مطالعات بیشتری در این راستا صورت گرفته است و حتی برخی از صاحب نظران با ادغام دو مفهوم فرهنگ و نوآوری، واژه" فرهنگ نوآوری" را مطرح نموده اند. به عبارتی فرهنگ و نوآوری را لازم و ملزوم یکدیگر دانسته و تفکیک ناپذیر می پندارند. بر اساس   گونه شناسی فرهنگی انجام شده در این مقاله، فرهنگ هایی مانند فرهنگ قوی، سازشکار، تیمی، انعطاف پذیر، مشارکتی، ادهوکراسی، بازار، ارزشی و علمی متناسب با جو نوآوری و  مشوق آن بوده و سایر فرهنگ ها برای محیط های نیازمند خلاقیت و نوآوری مناسب نیستند. در این مقاله مفهومی، چارچوبی کل گرا و جامع از مدل های نظری و تجربی ترسیم و ارائه می گردد. چارچوب به دست آمده شامل عوامل رهبری، چشم انداز، فرهنگ ملی، ساختاری، راهبردی و عوامل تعیین کننده فرهنگ محور است که همواره و در همه حال پویا و محتوایی می باشند. هدف از این مقاله ارائه شمایی از ارتباط مفهوم فرهنگ و نوآوری در ادغام با یکدیگر و تأثیر آنها در ایجاد مزیت رقابتی پایدار و در نهایت ارائه چارچوب  وسیع و جامعی است که ابعاد به هم پیوسته به وجود آورنده فرهنگ نوآوری  را پوشش می دهد.