زهرا بیابانی

امروزه با افزایش عدم قطعیت در بازارهای رقابتی، نوآوری یکی از راه حل هایی است که منجر به کسب مزیت رقابتی و افزایش توانمندی سازمان می شود. هنری چسبرو در سال 2003 با هدف ارتقاء عملکرد سازمان ها پارادایم جدیدی را تحت عنوان نوآوری باز معرفی نمود. در ایران، مفهوم نوآوری باز از ابتدای دهه 90 وارد پژوهش های حوزه مدیریت گردید. پژوهش حاضر تلاش دارد مطالعات انجام شده در این حوزه را در دهه گذشته تا پایان سال 1399 مورد توجه قرار دهد. بر همین اساس این مطالعات با استفاده از مرور سیستماتیک از منظر فراوانی مطالعات انجام شده به تفکیک سال، نشریات علمی که این مطالعات را به چاپ رسانیده اند، روش های تحقیقاتی مورد استفاده و قلمروهای پژوهشی مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج حاصل از بررسی 110 مقاله منتشره شده در حوزه نوآوری باز نشان می دهد، تعداد مطالعات با این مضمون در ایران به سرعت در حال افزایش می باشد. از منظر روش تحقیق، بیشترین و مهمترین روش مورد استفاده در مطالعات گذشته مدلسازی معادلات ساختاری می باشد. همچنین، مشخص گردید از میان 57 نشریه با مقالات چاپ شده در حوزه نوآوری باز، 17 نشریه حداقل دو مقاله در این حوزه را منتشر نموده اند. در این میان مجلات رشد فناوری، توسعه تکنولوژی صنعتی، بهبود مدیریت و مدیریت نوآوری بیشترین تعداد مقالات چاپی در حوزه نوآوری باز را به خود اختصاص می دهند. از منظر قلمرو مطالعاتی، حوزه های فناوری اطلاعات و ارتباطات، شرکت های کوچک و متوسط، شرکت های دانش بنیان و دانشگاه ها بیشترین توجهات را در مقالات منتشر شده در حوزه نوآوری باز به خود اختصاص داده اند.