محمدمهدی خبیری

ایران در استفاده از خشت در معماری و ساخت وساز، از کهن ترین کشورهای جهان محسوب می شود؛ به طوری که اکثر سازه های معماری و خانه های روستایی در این کشور، با استفاده از خشت ساخته شده اند که توجه بسیاری از گردشگران را به خود جذب کرده است. امروزه با پیشرفت علم و فناوری و ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ فراوانی مصالح خشتی و از طرفی اهمیت جایگاه گردشگری در کشور ایران، استفاده از خشت، شیوه ای که سالیان درازی است در ساختارها و معماری کشور نقش داشته، به شدت موردتوجه قرارگرفته است. ازآنجاکه رنگ تیره روسازی های متداول ازجمله روسازی آسفالتی با رنگ بناهای معماری - تاریخی خشت و گلی روستا همخوانی ندارد و از زیبایی آن می کاهد؛ در این پژوهش سعی شده است عملکرد خشت تثبیت شده با سیمان و آهک به منظور استفاده از آن در روسازی پیاده روها و معابر بافت روستایی با بار ترافیکی کم موردبررسی قرار گیرد. بدین منظور نمونه های بلوک خشتی از خاک ماسه رس دار ساخته شد و با درصدهای متفاوت سیمان و آهک تثبیت شد و سپس تحت آزمایش درصد جذب آب، مقاومت فشاری، مقاومت خمشی، مقاومت لغزشی و درنهایت تعیین مدول الاستیسیته قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که در خصوص تثبیت با سیمان، با افزایش درصد سیمان از ۵ درصد تا ۱۵ درصد میزان جذب آب و اصطکاک به ترتیب حدود ۱۷ و ۱۴ درصد کاهش می یابد و با افزایش درصد سیمان از ۵ درصد به ۱۵ درصد در مدت عمل آوری ۳ روزه، مقاومت خمشی، مدول الاستیسیته و مقاومت فشاری به ترتیب حدود ۱۱، ۸۹ و ۹۲ درصد افزایش می یابد. در خصوص تثبیت با آهک، با افزایش درصد آهک به ۸ درصد میزان جذب آب و اصطکاک به ترتیب حدود ۶ و ۱۸ درصد کاهش می یابد. همچنین با افزایش درصد آهک از ۴ درصد به ۸ درصد در مدت عمل آوری ۳ روزه، مقاومت خمشی، مدول الاستیسیته و مقاومت فشاری به ترتیب حدود ۹۹، ۹۶ و ۱۱۵ درصد افزایش می یابد. همچنین نتایج نشان می دهد که علاوه بر مقدار ماده تثبیت کننده، مدت زمان عمل آوری در مقاومت فشاری نمونه ها مؤثر است.

آزمایش کردن یکی از راه های آموختن اصول و نتایج کلی علم است که می تواند علاوه بر وادار کردن دانشجویان فنی به تفکر، بحث و نتیجه گیری، مهارت فنی و کاربردی را نیز به آنها بیاموزد. دروس آزمایشگاهی در آموزش عالی تلاشی است که زمینه لازم را برای فراگیری مهارت های ضروری و دانش مورد نیاز  برای دانشجویان فراهم می کند. این پژوهش با هدف شناخت و خلاصه سازی عوامل مهم از دیدگاه آینده شغلی دانشجویان در یادگیری  و آموزش دروس مهارتی در یکی از دروس آزمایشگاهی در دانشکده مهندسی عمران انجام شده است.  مطالعه حاضر از نظر هدف از تحقیقات کاربردی و از نظر گردآوری داده ها از نوع مطالعات پیمایشی و میدانی و از نظر روش تحقیق از نوع مطالعات اکتشافی بود. جامعه تحقیق کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی درس آزمایشگاه روسازی راه طی سال های تحصیلی 95 تا 97 بودند. تحلیل داده ها با کاربرد نرم افزارهای آماری پرکاربرد آماری نظیر SPSS و   Excel انجام شد. در بخش تحلیل توصیفی داده ها از شاخص پراکندگیضریب تغییرات، واریانس و انحراف معیار و در بخش آمار استنباطی از تحلیل عامل اکتشافی بر تعیین عوامل مهم استفاده شد. برای شناخت الگوی علتو معلولی بین متغیرها از الگویتحلیل عالی تأییدی بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که داشتن دانش اولیه کارآفرینی و مهارت پیاده سازی آموخته ها در صنعت عامل اصلی در موفقیت آموزش های مهارتی و آزمایشگاهی در دروس مهندسی است.

در ارائه رویکردها و مدلها برای آموزش مهندسی علاوه بر دانش فنی (علم مهندسی) بر آموزش مهارتها و نگرشها (عمل مهندسی) نیز تأکید ویژه ای شده است. ازاین رو تعیین روشهای آموزشی تأثیرگذار و موضوعات آموزشی علاوه بر دانش فنی مهندسان، مبنای بسیاری از مطالعات در قرن حاضر است. امروزه به دلیل خسارات جبران ناپذیر به محیط زیست، آموزش به مهندسان برای ارتقاء دانش زیست محیطی و حس مسئولیت در قبال جلوگیری و یا کاهش روند تخریب محیط زیست، لازم است. مطالعات گذشته اثربخشی دانش بر حس مسئولیت پذیری افراد را نشان داده است، ولی کمتر به تأثیر شیوه آموزش مسائل محیط زیستی بر عملکرد مهندسان توجه شده است. این تحقیق به بررسی تأثیر آموزش زیست محیطی بر میزان دانش و رعایت مسائل زیست محیطی دانشجویان عمران می پردازد و همچنین مقایسه ای بین میزان تأثیر روشهای آموزش بر عملکرد دانشجویان. جامعه آماری را 80 نفر از دانشجویان عمران تشکیل می دهند که به طور تصادفی در دو گروه قرار گرفته اند و دو روش متفاوت (گذراندن درس محیط زیست و آموزش مسائل محیط زیستی به موازات دروس فنی) به آنها آموزش داده شد. برای گردآوری اطلاعات از یک پرسش نامه خودساخته با ضریب پایایی 792/0 استفاده شد. داده های گردآوری شده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل آماری مقایسه زوجها و درخت تصمیم تجزیه وتحلیل شده است. نتایج حاکی از آن است که آموزش تأثیر معنا داری بر میزان دانش و رعایت مسائل زیست محیطی در کار دانشجویان داشته است ولی بین روشهای آموزشی و بین دانشجویان زن و مرد تفاوت معنا داری دیده نشده است. درخت تصمیم نشان می دهد با افزایش دانش دانشجویان رعایت مسائل زیست محیطی آنها در کار نیز بیشتر خواهد شد.