هژیر فتحی

این پژوهش به دنبال شناسایی پیشران های مؤثر بر آینده شبکه های اجتماعی مجازی در مواجهه با رسانه های جمعی ایران در افق سال ۱۴۰۴ است. روش پژوهش از نوع آمیخته کمی و کیفی است که با استفاده از روش آینده پژوهی انجام شده است. این پژوهش از نوع توصیفی و اکتشافی با رویکرد شناسایی عدم قطعیت ها است که در این راستا با ۲۰ نفر از صاحب نظران و متخصصان حوزه رسانه، ارتباطات و شبکه های اجتماعی برخط که با روش گلوله برفی انتخاب شده بودند، مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته صورت گرفت. در پژوهش حاضر برای شناسایی پیشران ها از روش تشکیل پانل دلفی با استفاده از نرم افزار SPSS استفاده شد و برای کشف عوامل کلیدی نهایی مؤثر بر آینده شبکه های اجتماعی مجازی از روش مدل سازی تفسیری ساختاری (ISM) بهره برده شد. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش مدل سازی تفسیری ساختاری، شامل پرسشنامه محقق ساخته حاوی جدول ماتریس تاثیرات متقابل است و داده های آن نیز توسط نرم افزار «میک مک» تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان داد ۲۷ پیشران بر آیند شبکه های اجتماعی مجازی تأثیر دارند که در چهار عامل کلی اجتماعی فرهنگی، حقوقی سیاسی، اقتصادی و فناوری قابل طبقه بندی است. طبق یافته های پژوهش، فناورپایه شدن امور، بومیان دیجیتال، مالکیت رسانه ای و قدرت رسانه های سنتی بزرگ مقیاس، چهار عامل کلیدی نهایی موثر بر آینده شبکه های اجتماعی مجازی در مواجهه با رسانه های جمعی ایران در افق ۱۴۰۴ هستند.

پژوهش حاضر به مطالعه آینده شبکه های اجتماعی برخط در مواجهه با رسانه های سنتی ایران از منظر روابط قدرت پرداخت. این پژوهش با روش آینده پژوهی با استفاده از تکنیک سناریونویسی انجام شد. برای دستیابی به عدم قطعیت ها از روش مدل سازی تفسیری-ساختاری(ISM) با بهره مندی از نرم افزار میک مک و برای کشف سناریوها نیز از روش بالانس اثرات متقابل با بهره مندی از نرم افزارسناریو ویزارد استفاده شد. خروجی نرم افزارسناریو ویزارد 3206 سناریو ترکیبی ممکن و 4 سناریو با سازگاری صفر(محتمل) را نشان داد که شامل سناریوهای دردسرهای شهر قشنگ، مصائب میراث گوتنبرگ، عصر ایندیپندنت و دنیای ماتریکس است.این سناریوها طیفی از وضعیت های خوش بینانه تا تحولی را شامل می شود.

وسایل ارتباط جمعی، نقش اساسی در افزایش سطح آگاهی و فرهنگ جامعه ایفا می کنند. شیوه اطلاع رسانی رسانه ها و نحوه انتخاب رویدادها و ارائه اطلاعات خبری از آنها، چگونگی پرداختن به رویدادها یا پدیده های مختلف را مشخص می سازد. در این تحقیق مسئله تخریب بناها و اماکن تاریخی که از نظر انتقال میراث فرهنگی، اهمیت دارند، از منظر روزنامه های محلی شیراز در سال های 1393 تا 1394 مطالعه می شوند. این تحقیق با روش تحلیل محتوای کمی و با ابزار دستور العمل کدگذاری مقوله های۲۷۳ خبر مربوط به آثار تاریخی انجام می شود. به منظور شناسایی نحوه بازنمایی پدیده تخریب آثار تاریخی – فرهنگی، اخبار ۵ روزنامه بر حسب ۷ مقوله و ۲۴ زیر مقوله به صورت تمام شمارش مورد تحلیل قرار می گیرد. نتایج نشان می دهند که پوشش اخبار تخریب میراث فرهنگی در روزنامه های شیراز به بعد از وقوع حادثه موکول شده و روزنامه ها نقش فعالی در پیش بینی رویداد ندارند. بر اساس نتایج، دستگاه های دولتی بیش از سایر بخش ها در تخریب آثار تاریخی نقش دارند. در بازنمایی رویداد، رسانه ها به اعلام واقعه بسنده کرده و از پیگیری رویداد و اطلاع رسانی های بعدی خودداری می کنند.